пасрэ́дны, ‑ая, ‑ае.
Невысокі па якасці, не вельмі добры, сярэдні, звычайны. Пасрэдная адзнака. □ Што ж датычыць узроўню вытворчасці ў гэтым калгасе, то ён, нягледзячы на вельмі пасрэдныя землі, з’яўляецца даволі высокім. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фемі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — багіня правасуддзя, якую малявалі з завязанымі вачамі (адзнака бесстароннасці), з вагамі ў адной руцэ і мячом у другой.
2. перан. Сімвал правасуддзя. Служкі Феміды.
[Грэч. Themis, Themidas.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выда́тны, -ая, -ае.
1. Які вылучаецца сярод іншых, славуты; які карыстаецца вялікай вядомасцю.
В. вучоны.
2. Незвычайны, выключны.
В. розум.
Выдатныя здольнасці.
3. Вельмі добры.
Прадукцыя выдатнай якасці.
Ты ж выдатна (прысл.) спяваеш.
4. у знач. наз. выда́тна, нескл., н. Самая высокая адзнака (у 4 знач.).
Атрымаць выдатна па хіміі.
|| наз. выда́тнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзявя́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Лічба
9.
2. Група з дзевяці чалавек або дзевяці аднародных прадметаў.
Дзявяткамі плылі самалёты.
3. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 9 (разм.).
Прыехаў на дзявятцы (на трамваі, аўтобусе, тралейбусе пад №9). Мяч трапіў у дзявятку (верхні вугал футбольных варот).
4. Школьная адзнака.
5. Ігральная карта з дзевяццю ачкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзяся́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Лік 10.
2. Група з дзесяці чалавек або дзесяці аднародных прадметаў.
Д. лепшых супрацоўнікаў.
3. Назва чаго-н., абазначанага лікам 10 (разм.).
Трапіць у дзясятку (дакладна ў цэнтр мішэні). Паехаў на дзясятцы (на трамваі, тралейбусе, аўтобусе пад №10).
4. Ігральная карта з дзесяццю ачкамі.
5. Найвышэйшая школьная адзнака.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дрэ́нна, прысл.
1. Нездавальняюча, не так, як трэба, заганна.
Д. працаваць.
2. безас., у знач. вык. Пра неспрыяльныя абставіны, цяжкае становішча.
3. безас., у знач. вык. Пра хваравіты або цяжкі душэўны стан.
Хвораму сёння д.
Д. на душы.
4. у знач. наз. дрэ́нна, нескл., н. Адзнака (у 4 знач.), якая абазначае ніжэйшую ацэнку ведаў.
Атрымаць д. па матэматыцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ро́хтачка ’адзнака’: у Тамарінага мальца дайжа рохтачкі ўсе твае (Юрч. СНЛ). Узыходзіць да ры́хт, ры́хты ’такі ж, падобны’, ры́хтык, ры́хцік ’якраз, дакладна’ < польск. rychtyk, rychtyg < ням. richtig ’правільны’, ’сапраўдны’, ’адпаведны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
васьмёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Лічба
8.
2. Група з васьмі чалавек або васьмі аднародных прадметаў.
В. самалётаў.
Лодка-в. (з чатырма парамі вёсел).
3. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 8 (разм.).
Самалёт зрабіў васьмёрку.
Ехаць на васьмёрцы (на трамваі, аўтобусе, тралейбусе пад №8).
4. Ігральная карта з васьмю ачкамі.
5. Школьная адзнака.
|| прым. васьмёрачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чацвёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Лічба
4.
Напісаць чацвёрку.
2. Школьная адзнака (разм.).
Атрымаць чацвёрку па хіміі.
3. Запрэжка ў чатыры кані.
Пад’ехаць на чацвёрцы.
4. Колькасць каго-, чаго-н. у чатыры адзінкі; чатыры аднародныя прадметы.
Ч. самалётаў.
5. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 4 (трамвая, тралейбуса і пад.; разм.).
Ч. ходзіць па кароткім маршруце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ві́за, ‑ы, ж.
1. Урадавы штамп у пашпарце на права ўезду ў дадзеную дзяржаву, выезду з яе ці праезду па яе тэрыторыі.
2. Адзнака на дакуменце, якая сведчыць аб прад’яўленні яго службовай асобе з мэтай кантролю, рэгістрацыі і пад.
[Фр. visa.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)