Во́барацень ’расліна драсён змяіны, Polygonum Bistorta’ (Кіс., Крывіч, 4). Няясна. Магчыма, ад абарот, абарачваць, таму што гэта расліна мае двойчы выгнутае карэнішча.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віто́к ’адзін абарот вінтападобнай лініі; нарэзкі і да т. п.’ (БРС); ’рой’ (Мат. Гом.). Рус. вито́к, укр. вито́к ’тс’. Да віць, віты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

затава́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. Выпусціўшы тавару болей, чым патрабуе рынак, сабраць яго ў вялікай колькасці.

2. Запоўніць, заваліць таварам, не пушчаным у абарот. Затаварыць склады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затава́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

1. Забяспечыць сябе таварам у большай ступені, чым трэба.

2. Сабрацца ў вялікай колькасці (аб якім‑н. тавары, не пушчаным у абарот). Мануфактура затаварылася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вараці́ла, ‑ы, м.

Разм. Чалавек, які варочае вялікімі справамі; дзялок. Фінансавыя варацілы. □ Пасля вяселля.. [Хурс] пускаў ужо ў абарот у разоў тры большыя грошы і выразна ўжо вырас у вялікага варацілу. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вёрт ’абарот’ (КТС) — уласнабеларускае; у мастацкай літаратуры сустракаецца з 20‑х гадоў XX ст. (Ц. Гартны), аднак па форме можа быць вельмі старым прасл. vertъ < і.-е. *u̯ert.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кадэ́нцыя, ‑і, ж.

1. Гарманічны або меладычны абарот, які завяршае музычны твор або яго частку, падкрэсліваючы кампазіцыйную цэласнасць твора.

2. Вольная імправізацыя віртуознага характару, якая выконваецца сола і ўваходзіць у склад інструментальнага канцэрта.

[Іт. cadenza.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размаро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак., каго-што.

1. Вывесці з замарожанага стану, даць магчымасць адтаць чаму‑н. Размарозіць ягады. Размарозіць халадзільнік.

2. перан. Зноў пусціць у абарот, у эксплуатацыю (сродкі, запасы сыравіны і пад.). Размарозіць крэдыты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

оборо́т м.

1. (круг вращения) абаро́т, -та м.;

оборо́т колеса́ абаро́т ко́ла;

маши́на де́лает сто оборо́тов в мину́ту машы́на ро́біць сто абаро́таў у міну́ту;

2. (отдельная стадия) абаро́т, -ту м.;

оборо́т полевы́х культу́р с.-х. абаро́т палявы́х культу́р;

3. (обращение) абаро́т, -ту м., абарачэ́нне, -ння ср.;

оборо́т капита́ла абаро́т капіта́лу;

де́нежный оборо́т грашо́вае абарачэ́нне;

пусти́ть де́ньги в оборо́т пусці́ць гро́шы ў абарачэ́нне;

4. (оборотная сторона) адваро́т, -ту м.;

смотри́ на оборо́те глядзі́ на адваро́це;

5. (направление в течении, развитии чего-л.) ход, род. хо́ду м., кіру́нак, -нку м., хара́ктар, -ру м.;

де́ло при́няло хоро́ший оборо́т спра́ва ста́ла до́брай (набыла́ до́бры кіру́нак, пале́пшылася);

6. (словесное выражение) зваро́т, -ту м.;

оборо́т ре́чи мо́ўны зваро́т;

фразеологи́ческий оборо́т фразеалагі́чны зваро́т;

◊

пусти́ть в оборо́т пусці́ць у абыхо́дак;

взять в оборо́т узя́ць у рабо́ту.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Перыяд ’адрэзак часу’ (ТСБМ), ст.-бел. периодъ (з 1598 г.), якое са ст.-польск. peryjod, period (XVI ст.) < лац. periodus < ст.-грэч. περίοδος ’абарачэнне, абарот’ (Булыка, Лекс. запазыч., 165); магчыма, паўторнае запазычанне праз рус. мову (Крукоўскі, Уплыў, 78), у якой слова было запазычана з франц. у эпоху Пятра I.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)