Verbum

неабчаса́ны і неабчэ́саны, ‑ая, ‑ае.

1. Неапрацаваны часаннем ​². Неабчасанае бервяно. □ Апісваючы побыт Беларусі, Вундэрэр адзначыў, што сялянскія хаты па ўсёй Літве пабудаваны з неабчасаных дрэў. «Полымя».

2. перан. Разм. Неадукаваны, некультурны, грубы.

неміласэ́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Далёкі ад міласэрнасці; бязлітасны, суровы. Неміласэрны чалавек. // Які вырашае неміласэрнасць. Неміласэрны позірк.

2. перан. Вельмі моцны, незвычайны. Неміласэрны холад. □ Гарачыня неміласэрная; куды ні зірні — усё жоўтае, выпаленае сонцам. Чарнышэвіч.

прыцьме́ць, ‑ее; зак.

Страціць сваю яркасць, бляск. Святло дрыготка пасунулася па небасхіле, прыцьмела і неяк раптоўна згасла. Быкаў. // перан. Адысці на задні план, прызабыцца. Доўгія гады вайны непрыкметна абступілі, прыцьмелі, быццам успамін. Мележ.

пустальга́, ‑і, ДМ ‑льзе.

1. ж. Драпежная птушка сямейства сакаліных, якая жывіцца грызунамі і насякомымі.

2. м. і ж.; перан. Пра пустога, легкадумнага чалавека. — Балбатун ты, Казік. Пустальга, ды і толькі. Машара.

расплы́вісты, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае выразных абрысаў. Ужо страцілі свае абрысы верхавіны дубоў і цёмнай расплывістай паласой зліваюцца з небам. Федасеенка.

2. перан. Недастаткова выразны, няпэўны, няясны. Расплывістае рашэнне. Расплывісты адказ.

ры́царства, ‑а, н.

1. Гіст. Ваенна-землеўладальніцкае саслоўе ў Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі. // зб. Рыцары.

2. Званне рыцара.

3. перан. Самаадданасць, велікадушнасць, высакародства. [Хлопцы] жартавалі пры .. [Сабіне], спаборнічалі ў дасціпнасці і рыцарства смяяліся. Караткевіч.

рэпты́лія, ‑і, ж.

1. Паўзун. Значна менш у фаўне БССР рэптылій і амфібій, якія складаюць увогуле менш 20 відаў. Прырода Беларусі.

2. перан. Работнік прэсы, журналіст і пад., які рабалепствуе перад вышэйшым начальствам.

[Ад лац. reptilis — які поўзае.]

са́льта-марта́ле, нескл., н.

Акрабатычны скачок з пераваротам у паветры цераз галаву. // перан. Пра рэзкую перамену ў дзеяннях, учынках. Завод для.. [стажораў] — замест трампліна. Адбудуць сваё, зробяць сальта-мартале, і толькі бачылі іх. Карпаў.

[Іт. saltomortale.]

самаўлада́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які валодае аднаасобнай, неабмежаванай дзяржаўнай уладай. Самаўладарны правіцель. // Які распараджаецца самаўпраўна, паводле свайго нораву. Самаўладарная гаспадыня.

2. Схільны загадваць, падпарадкоўваць сваёй волі. Самаўладарны характар. // перан. Непераадольны, пранікнёны. Самаўладарны позірк.

скалупну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм.

1. што. Калупаючы, драпаючы, здзерці што‑н. Скалупнуць балячку.

2. перан.; каго. Прымусіць пакінуць якое‑н. месца; прагнаць. Скалупнулі ў той верасень ненавіснага пана... Хадановіч.