Verbum

аршы́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Старая мера даўжыні, роўная 71,12 см, якой карысталіся ў Беларусі, Расіі да ўвядзення метрычнай сістэмы.

2. Лінейка, планка такой даўжыні для мерання.

◊

Мераць на свой аршын — меркаваць пра што-н. са свайго пункту погляду, аднабакова (разм.).

Нібы (быццам) аршын праглынуў — пра чалавека, які стаіць або сядзіць ненатуральна прама (разм.).

Аршын з шапкаю — пра малога, невысокага чалавека (разм.).

|| прым. аршы́нны, -ая, -ае.

Пісаць аршыннымі літарамі (надта вялікімі; жарт.).

агалі́ць, агалю́, аго́ліш, аго́ліць; аго́лены; зак., каго-што.

1. Зняць адзенне, покрыва, верхні слой і пад.

Вясною аголіцца і выгарыць на сонцы бераг.

2. Пазбавіць дрэвы лісця і пад.

Віхор агаліў таполі.

3. перан. Зрабіць безабаронным, адкрытым для ворага.

А. фронт.

А. левы фланг.

4. перан. Выявіць сваю сутнасць, свой сапраўдны змест; стаць відавочным.

|| незак. агаля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і аго́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. агале́нне, -я, н. і аго́льванне, -я, н.

апусці́цца, -ушчу́ся, -у́сцішся, -у́сціцца; зак.

1. Перамясціцца ў больш нізкае становішча; знізіцца.

Бусел апусціўся на луг.

2. на што і без дап. Наблізіўшыся да паверхні зямлі, ахінуць, ахутаць што-н.

Вячэрні змрок апусціўся на горад.

3. без дап. Спусціўшыся, перагарадзіць доступ куды-н.

Заслона апусцілася.

Шлагбаум апусціўся.

4. перан. Перастаць клапаціцца пра свой знешні выгляд, дрэнна паводзіць сябе ў маральных адносінах.

Апусціўся чалавек.

|| незак. апуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. апушчэ́нне, -я, н.

пыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго (што), з дадан. і без дап. Звяртацца да каго-н. з пытаннем, каб даведацца пра што-н., высветліць што-н.

У людзей пытай, ды свой розум май (прыказка). Хто пытае, той не блудзіць (прыказка). П. вучня (з мэтай высветліць веды).

2. што і чаго. Прасіць дазволу на што-н., звяртацца з якой-н. просьбай.

П. дазволу. П. парады.

3. што. Патрабаваць прад’явіць (дакумент).

П. пасведчанне.