пазно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць; зак.
1. каго-што. Знесці адкуль-н. усё, многае або знесці ў адно месца ўсіх, многіх ці адно, многае.
П. бульбоўнік з агарода.
П. параненых у санітарную машыну.
2. што. Спусціць уніз усё, многае.
П. сена з вышак.
3. што. Сарваўшы, разбурыўшы, знесці з месца ўсё, многае.
П. масты.
4. што. Пайшоўшы, узяць з сабой усё, многае.
П. чужыя рэчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Бэйзехалэ́ймус ’бяда’ (Нас.). Рус. дыял. (зах.; адкуль?) бейзехалеймус. Запазычанне з яўр.-ням. bejse chalejmes ’паганыя сны’. Вінер, ЖСт., 1895, 1, 60; Фасмер, 1, 146.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́маніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм.
1. Вабячы, прымусіць выйсці адкуль‑н. Выманіць драпежніка з нары. □ Дзеці кінуліся за ім, паспрабавалі выманіць яго адтуль, але кацянё натапырылася, зафыркала і выйсці не жадала. Васілевіч.
2. Набыць што‑н. хітрыкамі, падманам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпраўны́, ‑ая, ‑ое.
1. Такі, з якога адпраўляюць каго‑, што‑н., адкуль адмаўляюцца. Адпраўны пункт.
2. перан. Такі, з якога выходзяць; зыходны, пачатковы. Тэма грамадзянскай вайны паслужыла [Чорнаму] толькі фонам і як бы адпраўным пунктам для выхаду ў сённяшні дзень. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навыця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Разм. Выцягнуць, выняць, вырваць адкуль‑н. многа чаго‑н. Навыцягваць нітак з палатна. □ Віця падтрымліваў за руку Грышу Званкова, і той, павісшы над вадой, навыцягваў жоўтых кветак на тоўстых, нібы зялёныя алоўкі, мокрых сцяблінах. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павырыва́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Вырваць адкуль‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Павырываць зубы. Павырываць буракі.
павырыва́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Вырыць многа чаго‑н., вырыць у многіх месцах. Павырывалі свінні ямы на дварэ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павысяда́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Прабіцца на паверхню ў многіх месцах, усюды (пра валасы). На.. [шыі] павысядала кароткае шчацінне. Чорны.
2. Разм. Высадзіцца адкуль‑н. — пра ўсіх, многіх. Павысядалі пасажыры з аўтобуса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Зліць з розных пасудзін у адну ўсё, многае. Пазліваць малако ў бітон.
2. Зліць адкуль‑н. усё, многае. Пазліваць ваду з радыятараў.
3. перан. Злучыць у адно цэлае ўсё, многае. Пазліваць атрады ў брыгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цытава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
Прыводзіць адкуль‑н. цытату. Ні адзін артыкул, ні адно даследаванне, прысвечаныя Купалу, не абыходзяцца без таго, каб іх аўтары не цытавалі пісьма Горкага. Бярозкін. [Люда:] — Некаторы час ён [Тульба] дужа любіў цытаваць старажытных грэкаў. Радкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Арха́нгел (БРС), арха́ний (Мядзв.). З стараславянскай у старарускую, адкуль перайшло ў старабеларускую (Гіст. лекс., 121). У стараславянскай з грэчаскай ἀρχάγγελος ’старшы анёл’ (Фасмер, 1, 90).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)