Ва́нтух ’мех’ (КЭС). Праз польск. wantuch, wańtuch ’грубае палатно’ < ням. Wagentuch (Брукнер, 601). Гл. таксама лантух ’мех; трыбух, жывот, страўнік’ (Бяльк.). Параўн. Рудніцкі, 1, 310; Брукнер, 601.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вузе́льчык ’птушка, падобная на мухалоўку’ (Жд., 2). Ад вузе́льчык, памянш. ад ву́зел (гл.), відаць, з прычыны малых намераў птушкі; параўн. таксама вузе́льчык ’малы пакуначак у хусцінцы’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вілю́жка ’узор вязання’ (рэч., Мат. Гом.). Дэмінутыў да вілюга 1 (гл.). Параўн. укр. вилю́жка ’завілістая лінія арнаменту на яйках’; ’скрыўленне’, а таксама рус. валаг. вилю́шка ’завіліна’, хітрыкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гзі́тісе ’гізаваць; дурэць, насіцца’ (Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. gzić się ’тс’ (падрабязна аб польск. слове Слаўскі, 1, 387; параўн. таксама Трубачоў, Эт. сл., 7, 215).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дабрабы́т ’дабрабыт’ (БРС). Укр. добро́бут, польск. dobrobyt ’тс’. Магчыма, у бел. мове (таксама ўкр.) запазычанне з польск. мовы. Лексема гэта тэрытарыяльна абмежаваная і магчымасць запазычання вельмі верагодная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дэта́ль ’дэталь’ (БРС). Рус. дета́ль, укр. дета́ль. Запазычанне з франц. détait ’тс’ (Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 88–89; Фасмер, 1, 508, дапускае таксама магчымасць ням. пасрэдніцтва).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Капо́рка ’маруда’ (в.-дзвін., Сл. паўн.-зах.). Да капаць (гл.) > капацца ’корпацца ў чым-н.’ ’рабіць марудна’. Нарашчэнне ‑ор‑ пад уплывам поркацца ’тс’. Параўн. таксама капоцька (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лакошка ’карыта, таз’ (Фрэнкель, 1, 337 са Скарджуса, 118) у выніку распадабнення ‑г‑ у ‑к‑ у лексеме латушка ’міска’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. таксама латашок, латак, латок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ласко́тка ’гусцяра, Blicca Bjoerkna L.’ (Інстр. 2), ласкугок ’падлешчык’ (Бяльк.), ’лешч вагою менш аднаго фунта’ (Дэмб. 1). Магчыма, аснова звязана з ласкут (гл.). Параўн. таксама ласкір (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Легкаві́к ’легкавы аўтамабіль’ (ТСБМ, Інстр. I; раг., Мат. Гом.) — у выніку семантычнай кандэнсацыі, як рухавік і інш. Параўн. таксама рус. маск. легкови́к ’жвавы, хуткі, спрытны ў рухах’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)