◎ Лапу́да, лапудыско, лапудына ’чалавек у доўгім адзенні’ (драг., Нар. лекс.) — у выніку кантамінацыі латы, латоші ’лахманы’ і опудына ’шырокае адзенне’ (Клім.). Параўн. таксама лахтаніна, лахтадрына (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́дач ’гультай’ (Сцяшк.). Як і ўкр. лёдач, а таксама ўкр. ледай, ледака, ледацюга) утвораны ледаякі (параўн. ст.-бел. ледаякий) пры дапамозе экспрэсіўных суфіксаў. Да леда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лютэрка (ж.) ’драўлянае маленькае колца калаўрота, якое знаходзіцца побач са шпулькай і перадае ёй рух вялікага кола’ (в.-дзв., Шатал.). Да мутэрка (гл.). Параўн. таксама літэрка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мярэц, мерэц, мэрэ́ц ’нябожчык’ (Сцяшк., Сцяц., ТС; шчуч., маст., Сл. ПЗБ; лун., бяроз., Шатал.), мерцы ’мерцвякі’ (Растарг.). Да мерці (гл.); прасл. merьcь. Параўн. таксама мрэц (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мікі́ш, мікішы́ ’мускулы’ (карэліц., Весці, 4, 1969). Паводле месца націску слова набліжаецца да літ. minkìšas ’мякіш’, а таксама да miñkštis, minkštìmas/minkštimà ’тс’ (там жа, 129).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыгу́знік ’палюбоўнік’ (Пятк. 2). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне метафарычнага характару ад гуз у значэнні ’зад, задняе месца’ (Гарэц.), параўн. гуз 1; гл. таксама ЕСУМ, 1, 614 (гуза́).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́лкі, рёўкі, рёлкі, ’насціл для сушэння снапоў’, ’жэрдкі ў ёўні’ (рэч., петрык., акц., светлаг., рэч., Нар. сл.; Мат. Гом.). Да рэлкі (гл.). Параўн. таксама арэлі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Свірэ́ня (сʼвире́нʼа) ‘вага ў студні з жураўлём’ (ДАБМ, камент., 809). Запазычанне з балцкіх моў (этымалогію і літ-ру гл. пад асвер, а таксама свіршня і свір).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Службі́ста ‘добры працаўнік’ (смарг., беласт., Сл. ПЗБ). З польск. służbista ‘тс’. Таксама з польскай прыметнік службо́вы (ТСБМ) < służbowy і дыял. служонца, служо́нцая ‘служанка’ (Сл. ПЗБ) < służący.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Со́шкі, гл. саха; таксама ‘прымітыўны ткацкі станок’ (Шат., лун., Шатал.; ганц., Сл. ПЗБ), ‘часовая ўкладка лёну на полі’ (рас., Шатал.), г. зн. на сошках, на падстаўках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)