хро́ніка, -і, ДМ -ніцы, мн. -і, -нік, ж.
1. Запіс падзей у храналагічнай паслядоўнасці; летапіс.
2. Літаратурны твор, у якім паслядоўна паказана гісторыя грамадскіх, палітычных, сямейных і інш. падзей.
Сямейная х. пісьменніка.
3. Аддзел паведамленняў у газеце.
4. Фільм, прысвечаны падзеям бягучага грамадскага жыцця.
|| прым. храніка́льны, -ая, -ае.
Х. жанр.
Хранікальныя запісы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сімфо́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.
1. Вялікі (звычайна з чатырох частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам) музычны твор для аркестра.
Трэцяя с.
Бетховена.
2. перан. Гарманічнае спалучэнне, злучэнне чаго-н.
С. колераў.
|| прым. сімфані́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
С. аркестр (са струннымі, духавымі і ўдарнымі інструментамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дуэ́т, -а, М -э́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Музычны твор для двух выканаўцаў (музыкантаў, спевакоў, танцораў) з самастойнымі партыямі для кожнага.
Дуэты з опер.
2. Выканаўцы такіх твораў.
Эстрадны д.
Танцавальны д.
3. у знач. прысл. дуэ́там. На два галасы, на двух інструментах і пад.
Спяваць дуэтам.
|| прым. дуэ́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тракта́т ’навуковая праца па пэўнай праблеме’, ’міжнародны дагавор, пагадненне’ (ТСБМ), ст.-бел. трактатъ ’дагавор’, ’сярэдневяковы навуковы твор’, трактаты ’перагаворы’ (1567 г.) — са ст.-польск. traktat ’дагавор’, ’трактат’ (Булыка, Лекс. запазыч., 188), якія з лац. tractātus = tractātio ’абмеркаванне, разгляд, трактоўка’, ’абыходжанне з нечым’ (Фасмер, 4, 93; Брукнер, 574; Голуб-Ліер, 486; ЕСУМ, 5, 616).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прочу́вствовать сов. адчу́ць; (пережить) перажы́ць; (испытать) зазна́ць (ула́сным пачуццём);
музыка́нт глубоко́ прочу́вствовал произведе́ние музыка́нт глыбо́ка адчу́ў (перажы́ў) твор.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ты мест. ты (род., вин. цябе́, дат., предл. табе́, твор. табо́й, табо́ю);
◊
(быть) на ты (быць) на ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
На́зіркам, на́зяркам ’не спускаючы з вачэй (ісці, бегчы)’ (Сл. ПЗБ, Бяльк., Нас., Янк. 2, Сцяшк. Сл.), на́зірком ’следам, не выпускаючы з поля зроку’ (ТС), на́зір ’тс’ (дзярж., Нар. сл.), рус. назо́рком ’тс’, укр. на́зирком ’тс’, польск. nazierkiem, nazircem ’тс’. Пры наяўнасці назоўніка на́зір, памянш. на́зірак, паводле распаўсюджанай мадэлі — твор. скл. назоўніка ў функцыі прыслоўя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
празаі́чны
1. прозаи́ческий;
п. твор — прозаи́ческое произведе́ние;
2. прозаи́ческий, прозаи́чный;
п. вы́раз — прозаи́ческое (прозаи́чное) выраже́ние;
п. вы́падак — прозаи́ческий слу́чай
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
са́мая, род., дат., предл. са́май, вин. са́мую, твор. са́май (са́маю) мест. опред., ж., в разн. знач. са́мая; см. са́мы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бале́т, ‑а, М ‑леце, м.
1. Від тэатральнага мастацтва, у якім драматургічная задума раскрываецца ў танцавальна-музычных вобразах. Рускі балет.
2. Спектакль на пэўны сюжэт, змест якога даносіцца сродкамі танца, мімікі і музыкі. // Музычны твор, які ляжыць у аснове такога спектакля. Новы свой твор — балет «Князь-возера».. В. А. Залатароў прысвяціў слаўнаму 30‑годдзю Беларускай ССР. «Беларусь».
3. Калектыў артыстаў, якія выконваюць балет. Артысты балета.
•••
Балет на лёдзе — від харэаграфічнага мастацтва, у якім танцы выконваюцца на каньках.
[Фр. ballet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)