адпраўны́, ‑ая, ‑ое.
1. Такі, з якога адпраўляюць каго‑, што‑н., адкуль адмаўляюцца. Адпраўны пункт.
2. перан. Такі, з якога выходзяць; зыходны, пачатковы. Тэма грамадзянскай вайны паслужыла [Чорнаму] толькі фонам і як бы адпраўным пунктам для выхаду ў сённяшні дзень. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кане́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае канец, мяжу (у прасторы і часе); проціл. бесканечны.
2. Які знаходзіцца на канцы чаго‑н., з’яўляецца канцом. Канечны пункт. □ Параход наводзіў туалет. Дні праз два зямля, канечны порт, не з’яўляцца ж туды неахайным карытам. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сепара́тарны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сепаратара і да вырабу сепаратараў. Сепаратарны цэх.
2. Які мае адносіны да сепарацыі малака. Сепаратарны пункт.
3. у знач. наз. сепара́тарная, ‑ай, ж. Памяшканне, дзе адбываецца сепарацыя чаго‑н. (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фі́ніш, ‑у, м.
1. Заключная частка спартыўнага спаборніцтва на хуткасць. Фініш заегу.
2. Канечны пункт спартыўнага спаборніцтва, а таксама (у скачках) невялікая адлегласць перад такім пунктам. Да фінішу заставалася не больш ста метраў, калі я пачуў ззаду тэпанне босых ног. Пінчук.
[Англ. finish.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чапі́ць, чаплю, чэпіш, чэпіць; зак., каго-што і чаго.
Разм. Закрануць, зачапіць. [Юзік:] — А мяне адвялі на перавязачны пункт, а адтуль павезлі ў Адэсу ў шпіталь. Куля чапіла касці. Крапіва. Такіх дубоў цяпер рэдка дзе ўбачыш. Іх не чапіла рука людская. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засячы́¹ і засе́кчы¹, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; засе́к, -кла; -сячы́; засе́чаны; зак., што.
1. Зрабіць сякерай выемку ў чым-н., на чым-н.
З. дрэва.
2. Пра каня: на хаду параніць адной нагой другую.
Конь засек нагу.
3. Адзначыць момант чаго-н., а таксама вызначыць пункт, месцазнаходжанне чаго-н.
З. час вылету.
З. курс карабля.
|| незак. засяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пло́скасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. гл. плоскі.
2. У геаметрыі: паверхня, якая мае два вымярэнні.
Лінія на плоскасці.
3. Роўная, гладкая паверхня.
П. самалёта (крыло). Нахіленая п.
Каціцца па нахіленай плоскасці (перан.: пра паступовае маральнае падзенне).
4. перан. Галіна, сфера распаўсюджання чаго-н., пункт гледжання.
Разгледзець пытанне ў іншай плоскасці.
|| прым. пло́скасны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Плоскасныя вымярэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́гляд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Накіраванасць зроку на каго-, што-н.
Кінуць п. на каго-, што-н. (хутка паглядзець). З першага погляду або на першы п. (паводле першага ўражання). Абвесці поглядам (ацэньваючы, агледзець).
2. Выраз вачэй.
Ласкавы п.
Збянтэжаны п.
3. перан. Думка, меркаванне, пункт гледжання.
Навуковыя погляды.
Падзяляць чые-н. погляды.
На мой п. (на маю думку).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даты́чны, -ая, -ае.
1. Прыналежны да чаго-н., які мае пэўнае дачыненне да чаго-н.
Д. да музыкі чалавек.
Асобы, датычныя да злачынства.
2. у знач. наз. даты́чная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. У матэматыцы: прамая лінія, якая праходзіць праз пункт крывой і супадае з ёй у гэтым пункце.
Правесці датычную да акружнасці.
|| наз. даты́чнасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адштурхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Упёршыся ў што‑н., штуршком адсунуцца, аддзяліцца ад чаго‑н. [Прафесар] лёгенька адштурхнуўся кончыкамі пальцаў ад дна, варухнуў плячыма, падняўся і паплыў. Галавач. // перан. Узяць што‑н. за зыходны, адпраўны пункт (у сваіх разважаннях, рабоце і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)