расхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. што. Адвесці ў бакі, адхінуць захінутае; распасцерці.
Р. полы плашча.
Р. кусты.
2. што. Раскрыць (дзверы, акно, заслону і пад.).
3. што. Разгарнуць (што-н. загорнутае, складзенае, скручанае).
Р. торбу са снеданнем.
4. каго-што. Прымусіць расступіцца.
Р. натоўп.
|| незак. расхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расхіна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дро́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Абл. Стукаць, калаціць. Дрогаць у дзверы. // безас. Трэсці. [Дзмітрый] туга прытарочыў парашутыста да броні. Каб не дрогала ў галаву, падклаў пад ніз яго ж мундзір. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касаваро́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Мужчынская кашуля са стаячым каўняром, які зашпільваецца збоку. Дзверы адчыніў сам Кляновіч у расшпіленай цёмна-сіняй вышытай на каўняры касаваротцы. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маркі́за 1, ‑ы, ж.
Жонка або дачка маркіза.
[Фр. marquise.]
маркі́за 2, ‑ы, ж.
Навес над акном, дзвярыма, балконам для засцярогі ад сонца. // Штора на акно або дзверы, якая апускаецца зверху ўніз.
[Фр. marquise.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
1. Паклікаць каго‑н. Пагукалі дзяцей у дом.
2. і без дап. Гукаць некаторы час. Пагукала ў дзверы тройчы, — Спаў багаты грозны дом... Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праслізну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Тое, што і праслізнуць. Пакуль маці прыглядаецца да .. [вароны ў небе], Міколка наспявае вылезці з-пад тапчаноў і праслізнуцца ў дзверы пад самымі матчынымі рукамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гурма́, ‑ы́, ж.
Разм. Тое, што і гурба́. Адчыніліся дзверы і ў клуб увалілася цэлая гурма кабет і мужчын. Сачанка. Голыя дзеці за вёскай у рэчцы — скачуць, смяюцца нястомнай гурмой. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гукнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што.
Гучна прамовіць, сказаць што‑н., выкрыкнуць. — Добра! — весела выгукнуў малы і кінуўся бягом за дзверы. Якімовіч. Амаль хорам сход выгукнуў тры прозвішчы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гардэро́бная, ‑ай, ж.
Тое, што і гардэроб (у 2 знач.). Узышоўшы на другі паверх, наведвальнікі траплялі ў папярочны шырокі калідор, дзе размяшчалася гардэробная, і ўжо адсюль адчынялі дзверы ў аддзелы. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзеся́цкі, ‑ага, м.
Выбарная асоба з сялян, якая ў дарэвалюцыйнай вёсцы выконвала паліцэйскія абавязкі. Стараста зачыніў у стопцы дзверы і загадаў дзесяцкаму нікога туды не пушчаць, пакуль не прыедзе ўраднік. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)