дзве́ры

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. дзве́ры
Р. дзвярэ́й
Д. дзвяра́м
В. дзве́ры
Т. дзвяра́мі
дзвяры́ма
дзвярмі́
М. дзвяра́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзве́ры, дзвярэ́й, Т дзвяра́мі і дзвяры́ма.

Праём у сцяне для ўваходу ў памяшканне, а таксама створ, якім закрываюць гэты праём.

Навесіць д.

Дубовыя д.

Зачыніць д. на ключ.

○

Царскія дзверы — у праваслаўнай царкве: галоўныя дзверы ў іканастасе, якія вядуць у алтар.

◊

Дзень адчыненых дзвярэй — дзень вольнага доступу ў навучальныя ўстановы з мэтай азнаямлення з імі перад паступленнем на вучобу.

Пры зачыненых дзвярах — без допуску пабочных асоб.

Стукацца ў дзверы — звяртацца да каго-н. з просьбай аб чым-н.

|| памянш. дзве́рцы, -аў.

|| прым. дзвярны́, -а́я, -о́е.

Д. праём.

Дзвярная клямка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзве́ры ед. нет дверь ж.;

○ глухі́я дз. — глуха́я дверь;

ца́рскія дз. — церк. ца́рские врата́;

◊ палі́тыка адчы́неных дзвярэ́й — поли́тика откры́тых двере́й;

лама́цца (бі́цца) у адчы́неныя дз. — ломи́ться в откры́тую дверь;

дзень адчы́неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;

пры зачы́неных дзвяра́х — при закры́тых дверя́х;

паказа́ць на дз. — (каму) показа́ть (указа́ть) на дверь (кому);

дз. ў дз. — дверь в дверь;

сту́кацца ў дз. — стуча́ться в дверь;

зачыні́ць дз. — (перад кім) закры́ть дверь (перед кем);

бра́знуць дзвяра́мі — хло́пнуть две́рью;

дз. не стыка́юцца — дверь не закрыва́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзве́ры, дзвярэй, Т дзвярамі і дзвярмі; адз. няма.

Праём у сцяне памяшкання для ўваходу і выхаду, а таксама створ, якім закрываюць гэты праём. Прарэзаць дзверы. Знадворныя дзверы. Начапіць дзверы на завесы. Зачыніць дзверы. □ Дзверы расчыніліся, і Віктар з асалодаю нырнуў у густую цеплыню хаты. Зарэцкі. Пніцкі стаяў ужо па самым выхадзе, у дзвярах. Чорны.

•••

Глухія дзверы — дзверы, зробленыя для формы, а не для карыстання.

Царскія дзверы — сярэднія дзверы ў царкоўным іканастасе.

Дзверы адчынены перад кім, для каго — мае свабодны доступ куды‑н.

Дзверы зачынены перад кім, для каго — не мае доступу куды‑н.

Дзверы не зачыняюцца (не стыкаюцца) — пра бесперапыннае хаджэнне то ў хату, то з хаты.

Дзверы ў дзверы — адзін насупраць другога (жыць, размяшчацца і пад.).

Дзень адкрытых дзвярэй гл. дзень.

Ламацца ў адчыненыя дзверы гл. ламацца.

Паказаць на дзверы каму гл. паказаць.

Пры зачыненых дзвярах — у прысутнасці толькі зацікаўленых службовых асоб.

Стукацца ў дзверы гл. стукацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзве́ры мн Tür f -, -en;

увахо́дныя дзве́ры Éingangstür f;

дзве́ры для вы́хаду Áusgangstür f;

рассо́ўныя дзве́ры Schíebetür f;

дзве́ры, які́я адчыня́юцца ў або́два бакі́ Péndeltür f, Schwíngtür f;

зачыня́йце дзве́ры! bítte Tür(en) schlíeßen!;

◊ жыць дзве́ры ў дзве́ры Tür an Tür wóhnen;

пры зачы́неных дзвяра́х hínter verschlóssenen Türen; únter Áusschluss der Öffentlichkeit;

лама́цца ў адчы́неныя дзве́ры óffene Türen éinrennen*;

шыро́ка адчыні́ць дзве́ры Tür und Tor öffnen (чаму-н D);

адчыні́ць дзве́ры (навучальных устаноў і г. д.) die Pfórten öffnen;

дзень адчы́неных дзвярэ́й Tag der óffenen Tür

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Дзве́ры ’дзверы’. Гл. двор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кля́мкнуць

‘пра дзверы: стукнуць клямкай’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. кля́мкну кля́мкнем
2-я ас. кля́мкнеш кля́мкнеце
3-я ас. кля́мкне кля́мкнуць
Прошлы час
м. кля́мкнуў кля́мкнулі
ж. кля́мкнула
н. кля́мкнула
Загадны лад
2-я ас. кля́мкні кля́мкніце
Дзеепрыслоўе
прош. час кля́мкнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гру́кацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. Стукацца аб што-н.

Г. галавой аб сцяну.

2. Моцна стукаць (у дзверы, акно і пад.).

Г. ў дзверы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знадво́рку, прысл.

Са знешняга, надворнага боку.

Замкнуць дзверы з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знадво́рны, -ая, -ае.

Вонкавы, знешні.

Знадворныя дзверы.

З. выгляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)