Verbum

цяку́чы, -ая, -ае.

1. Вадкі, здольны цячы.

Цякучыя і сыпучыя целы.

2. Які працякае, дзіравы.

Цякучае вядро.

3. Які знаходзіцца ў руху; праточны (пра ваду).

4. перан. Які часта мяняецца; непастаянны, няўстойлівы.

|| наз. цяку́часць, -і, ж. (у 1 і 3 знач.).

чу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Чухаць, скрэбці сваё цела ці якую-н. яго частку.

Сабака чухаецца.

2. перан. Рабіць што-н. марудна, без жадання (разм.).

Хопіць ч., пара справамі займацца.

|| зак. пачу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. чу́ханне, -я, н.

чыно́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Дзяржаўны служачы, які мае чын або займае дзяржаўную пасаду.

2. перан. Той, хто выконвае сваю работу фармальна, без жывога інтарэсу, строга па інструкцыі.

|| прым. чыно́ўніцкі, -ая, -ае і чыно́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).

шкіле́т, -а, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць касцей, якія ствараюць цвёрдую аснову цела чалавека і жывёл.

Ш. чалавека.

На яго страшна глянуць: ш. (пра вельмі худога чалавека).

2. перан. Аснова, каркас.

Ш. будынка.

|| прым. шкіле́тны, -ая, -ае.

шчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Датыкацца, мацаць з мэтай агляду, даследавання.

Ш. курэй.

2. перан. Уважліва разглядаць.

Ш. вачамі каго-, што-н.

3. што. Даследаваць шчупам.

|| зак. пашчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| наз. шчу́панне, -я, н.

шы́рма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Пакаёвая, складная перасоўная перагародка з рам-створак, абцягнутых тканінай, паперай.

Ложак стаіць за шырмай.

2. перан. Прыкрыццё чаго-н. (звычайна непрыгожага, нядобрага; кніжн.).

За шырмай гучных слоў.

|| прым. шы́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).

эпапе́я, -і, мн. -і, -пе́й, ж.

1. Вялікі твор эпічнага жанру, у якім апісваюцца значныя гістарычныя падзеі.

Э.

Івана Мележа «Людзі на балоце».

2. перан. Буйная, значная падзея, якая ахоплівае цэлы гістарычны перыяд.

Э.

Вялікай Айчыннай вайны.

|| прым. эпапе́йны, -ая, -ае.

ядаві́ты, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца ядам (у 1 знач.), які выклікае атручэнне.

Ядавітыя рэчывы.

Я. грыб.

Я. газ.

2. перан. Зласлівы, з’едлівы.

Ядавітая іронія.

Я. чалавек.

Ядавіта (прысл.) сказаць.

3. Пра колер, пах: непрыемны, рэзкі (разм.).

|| наз. ядаві́тасць, -і, ж.

ліліпу́т, -а, М -пу́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Чалавек вельмі маленькага росту; карлік.

2. перан. Пра што-н. вельмі малога памеру.

Станок-л.

|| ж. ліліпу́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. ліліпу́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

ло́пацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ецца; незак.

1. Даваць трэшчыны, ірвацца з трэскам, надзімаючыся разрывацца і знікаць.

Лёд лопаецца.

Шклянка лопаецца.

2. перан. Цярпець крах, поўную няўдачу (разм.).

Лопаюцца планы.

◊

Лопацца са смеху (разм.) — знемагаць ад смеху.