Verbum

фрукт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Ядомы плод якога-н. дрэва або куста (звычайна садовага).

2. перан. Чалавек, ад якога можна чакаць усякіх непрыемнасцей; тып, суб’ект (разм., пагард.).

|| прым. фрукто́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Ф. сад.

хіб, хі́ба, мн. хібы́, -о́ў, м.

1. Пярэдняя частка хрыбта свінні.

Самае тоўстае сала ў свінні на хібе.

2. Шчацінне на хрыбце.

3. Спінны плаўнік у рыбы.

4. перан. Верхні край, грэбень чаго-н.

Х. страхі.

Х. хвалі.

Х. пракоса.

цёпла, прысл., у знач. вык.

1. Пра цёплае надвор’е; цеплыню ў памяшканні.

Раніцай ц.

У пакоі ц.

2. каму. Пра адчуванне кім-н. цяпла.

У паліто мне ц.

3. перан. Пра адчуванне душэўнай цеплаты.

На душы ц. ад добрых слоў.

пары́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

1. У фехтаванні: адбіць (адбіваць) удар праціўніка.

2. перан. Адразу, хутка прывесці (прыводзіць) бясспрэчныя пярэчанні супраць чаго-н. (кніжн.).

П. доказы апанентаў.

|| зак. таксама адпары́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

пачці́вы, -ая, -ае.

1. Паважны, шаноўны, добразычлівы; які выказвае павагу, пашану да каго-н.

П. чалавек.

П. паклон.

Пачціва (прысл.) прывітацца.

2. перан. Вялікі, значны (разм.).

На пачцівай адлегласці.

|| наз. пачці́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

Праяўляць п. да каго-н.

паэ́зія, -і, ж.

1. Славесная мастацкая творчасць, пераважна вершаваная.

2. Творы, напісаныя вершаванай мовай.

П. і проза.

Рамантычная п.

Беларуская п.

3. перан., чаго. Што-н. прыгожае, велічнае, узвышанае, што хвалюе, уздзейнічае на пачуцці.

Краявіды, поўныя паэзіі.

|| прым. паэты́чны, -ая, -ае.

паэ́т, -а, М -э́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Аўтар вершаваных, паэтычных твораў.

Янка Купала — народны беларускі п.

2. перан. Чалавек, надзелены паэтычнымі адносінамі да свету, жыцця.

П. у душы.

П. у сваёй справе.

|| ж. паэтэ́са, -ы, мн. -ы, -тэ́с.

перапячы́ся, -пяку́ся, -пячэ́шся, -пячэ́цца; -пячо́мся, -печаце́ся, -пяку́цца; -пёкся, -пякла́ся, -ло́ся; -пячы́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Папячыся больш, чым трэба, моцна запячыся.

Хлеб перапёкся.

2. перан. Прабыць вельмі доўга на сонцы (разм.).

|| незак. перапяка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

перл, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Тое, што і жэмчуг (уст.).

2. перан., чаго. Пра што-н. выдатнае, цудоўнае (высок., іран.).

Перлы паэзіі.

Перлы дасціпнасці.

3. Пра што-н. бязглуздае, недарэчнае і пад. (разм., іран.).

Не выступленне, а адны перлы.

по́вад¹, -а, М -дзе, мн. павады́, -о́ў м.

Прывязаная да аброці вяроўка або рэмень, на якіх водзяць каня, радзей — цяля, карову.

На повадзе ў каго-н. быць (перан., неадабр.; дзейнічаць не самастойна, па ўказцы каго-н.).

|| прым. павадо́вы, -ая, -ае.