Verbum

даліка́тны, -ая, -ае.

1. Ветлівы, ласкавы ў абыходжанні з людзьмі.

Гэта спакойны, д. чалавек.

2. Які патрабуе асцярожных, тактоўных адносін (разм.).

Я да вас па далікатным пытанні.

3. Складаны, тонкі, выпеставаны.

Далікатныя рукі.

Чалавек далікатнага складу.

4. Кволы, мяккі, прыемны навобмацак.

Чаравікі з далікатнай скуры.

|| наз. даліка́тнасць, -і, ж.

да́ўнасць, -і, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

Справа гэта мае вялікую д.

2. Працягласць існавання чаго-н.

Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, на працягу якога могуць быць заяўлены якія-н. патрабаванні або пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

Іскавая д.

Тэрмін даўнасці мінуў.

до́ўжыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жыцца; незак. (разм.).

1. Адбывацца на працягу якога-н. часу, цягнуцца нейкі час.

Некалькі хвілін доўжылася гэта сцэна.

2. Здавацца даўжэйшым, больш працяглым, чым звычайна.

Ноч доўжылася бясконца.

|| зак. здо́ўжыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жыцца (да 2 знач.)

мо́жна, у знач. вык.

1. з інф. Ёсць магчымасць.

Гэта м. зрабіць за два дні.

2. Дазваляецца.

Да вас м.? — Заходзьце.

◊

Можна сказаць, у знач. пабочн. сл. (разм.) — выкарыстоўваецца для ўказання на магчымасць якога-н. выказвання, фармулёўкі ў адносінах да каго-, чаго-н.

Уся праца, можна сказаць, прапала дарэмна.

на́валач, -ы, ж. (разм.).

1. Хмары, туман, смуга.

Не паспела распагодзіцца, і зноў пайшла н.

2. Той, хто прыйшоў, з’явіўся аднекуль; не тутэйшы (груб.).

Н. з усяго свету.

3. зб. Зброд, варожыя людзі (пагард.).

Фашысцкая н.

4. перан. Тое, што і напасць.

Што ж гэта за н. такая!

амфі́бія, -і, мн. -і, -бій, ж.

1. Земнаводная жывёліна, лічынкі якой дыхаюць жабрамі, а дарослыя асобіны — лёгкімі.

Трытоны — гэта амфібіі.

2. Земнаводная расліна.

3. Самалёт для ўзлёту і пасадкі на вадзе і на сушы, а таксама танк, аўтамабіль для руху па сушы і па вадзе.

|| прым. амфі́бійны, -ая, -ае.

руле́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Інструмент для вымярэння даўжыні — лента з дзяленнямі, якая накручваецца на валік.

2. Прыстасаванне для азартнай гульні ў выглядзе рухомага круга з нумараванымі ямкамі, па якіх коціцца шарык, а таксама сама гэта гульня.

Гуляць у рулетку.

|| прым. руле́тачны, -ая, -ае.

запа́сці, 1 і 2 ас. не ўжыв., -падзе́; запа́ў, -па́ла; зак.

1. Заваліцца куды-н., за што-н.

Кавалак мыла запаў за шафу.

2. Удацца ўнутр, стаць запалым.

Вочы запалі.

3. перан. Глыбока замацавацца, захавацца.

Словы запалі ў душу.

Што гэта запала табе ў галаву?

|| незак. запада́ць, -а́е.

пры́казка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Кароткае народнае выслоўе павучальнага зместу; народны афарызм.

Стаць прыказкай (пра каго-, што-н., што стала агульнавядомым з якога-н. боку).

2. Прыгаворка, зачын казкі.

Гэта п., а казка наперадзе.

|| прым. пры́казкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. выраз.