разне́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нясе́цца; разнёсся, -не́слася і -нясла́ся, -не́слася і -нясло́ся; зак.
1. Распаўсюдзіцца, пашырыцца.
Разнесліся чуткі.
2. Прагучаць, стаць чутным на далёкую адлегласць.
Разнёсся звон.
3. перан. Хутка разысціся па чым-н., у чым-н.
Па целе разнеслася цеплыня.
|| незак. разно́сіцца, -сіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тымпэ́нтам ‘хутка’, ‘адразу, зараз жа’ (Сцяшк. Сл.). Утворана па ўзоры тымчасам (гл. наступнае слова) ад польск. pędem ‘вельмі хутка, імгненна, бягом’, параўн. таксама спалучэнне і w te pędy ‘ў адзін міг, у той жа час’, гл. пэнд.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наско́ра, прысл.
Разм. Хутка, наспех. Зрабіць наскора. Паесці наскора. □ К .. [краўцу] падбягалі людзі, наскора віталіся і адбягалі да работы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парвеню́, нескл., м.
Уст. зневаж. Чалавек, які прабіўся ў вышэйшыя слаі грамадства або хутка дасягнуў высокага службовага становішча; выскачка.
[Фр. parvenu.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аператы́ўны, ‑ая, ‑ае.
Здольны хутка і правільна выконваць практычныя задачы; дзейсны. — Абавязак кур’ера быць аператыўным, загады выконваць бездакорна. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перашмыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм. Хутка і непрыкметна перамясціцца куды‑н. Вавёрка перашмыгнула на другое дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манта́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
Разм. Неразумна траціць што‑н.; марнатравіць. [Даніла:] — Скажаш, каб авёс не мантачылі. Ворыва хутка. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згушча́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да згусціцца.
2. Паддавацца згушчэнню. Пара пры ахаладжэнні хутка згушчаецца.
3. Зал. да згушчаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышыбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак.
Разм. Прыйсці хутка, спорнымі крокамі. [Аўдуля] неўзабаве прышыбавала з ночвамі. Лупсякоў. Дамоў [маці] прышыбавала подбегам. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скорапсава́льны, ‑ая, ‑ае.
Які хутка псуецца пры звычайных умовах захавання, які патрабуе асобых умоў захавання. Скорапсавальныя прадукты. Скорапсавальны груз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)