Ву́тва ’качка’ (Дразд.), ву́тва зборн. ’качкі’ (парыц., Янк. Мат.), ву́тва, вутва́ ’тс’ (КСТ), укр. утва́, рус. утва́ зборн., славен. ôtva, серб.-харв. у̏тва ’дзікая качка’. Прасл. *ǫty, род. скл. ǫtъve, роднаснае літ. ántis ’качка’, ст.-прус. antis, ст.-інд. ātíṣ ’вадзяная птушка’, лац. anas, anatis (Фасмер, 4, 174, з літ-рай). Гл. вутка, вуціца, вуця.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́кла 1 ’звязка начэсанага льну, залом’, звязваецца з кука 2 (гл.). Параўн. серб.-харв. ку̏ка ’крук’ і бел. кукла ’залом’.
Ку́кла 2 ’амяла’ (Жыв. сл.). Гл. кукла 1.
Ку́кла 3 ’род жаночай прычоскі’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах., Ян., Касп., З нар. сл., КЭС, лаг., Сцяшк.). Гл. кукла 1.
Ку́кла 4 ’сусла’ (ТС). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лага́нчык ’гліняная паліваная пасудзіна невялікіх памераў у форме кубка з ручкай для смятаны’ (палес., З нар. сл.). Памяншальная форма ад лаган > лагуну (гл.), суфікс яно га пад уплывам народнай этымалогіі змяніўся ў ‑ан. Тое ж (толькі з іншай суфіксацыяй) назіраецца і ва ўкр. лаганёць ’род кубка, драўляны сасуд з ручкамі’, лаганок ’бочачка з выдзеўбанага пня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лінь ’вельмі моцны тонкі канат’ (ТСБМ). Запазычана з рус. линь, якое з гал. lijn ’тонкая вяроўка’ (Слаўскі, 2, 498–499). Пры наяўнасці гэтага слова або рус. слова канат, граматычны род якога — мужчынскі, бел. лі́ня (гл. ліна) змянілася ў лінь ’вяроўка, пры дапамозе якой цягалі вуллі на дрэвы’ (ганц., Сл. паўн.-зах.), ’канат на пароме’ (Яруш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
глумле́ние ср. здзек, род. здзе́ку м., здзе́каванне, -ння ср., кпі́ны, -наў ед. нет, глум, род. глу́му м., глумле́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
клеть
1. (помещение) клець, род. кле́ці ж., кладо́ўка, -кі ж.;
2. (подъёмная) горн. клець, род. кле́ці ж., кле́тка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крен
1. мор. крэн, род. крэ́ну м., нахі́л, -лу м.;
2. перен. (уклон) крэн, род. крэ́ну м., ухі́л, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
срез м.
1. (действие) зрэз, род. зрэ́зу м., зраза́нне, -ння ср., зрэ́званне, -ння ср.;
2. (место) зрэз, род. зрэ́зу м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
теса́к м.
1. (плотничий топор) склюд, род. склю́да, м., сяке́ра, -ры ж.;
2. (оружие) ист., воен. цяса́к, род. цесака́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чаровни́к уст.
1. чараўні́к, -ка́ м.; (колдун) вядзьма́р, род. ведзьмара́ м.; вядзьма́к, род. ведзьмака́ м.;
2. перен. чараўні́к, -ка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)