няго́жы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Непрыдатны, нягодны. Нягожая рэч. // Дрэнны, паганы. Нягожы дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праке́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Кешкацца некаторы час. Пракешкацца цэлы дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
субо́та, ‑ы, ДМ ‑боце, ж.
Шосты дзень тыдня, які папярэднічае нядзелі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.
2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.
Класны ж.
|| прым. журна́льны, -ая, -ае.
Ж. запіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Прададнём ’досвіткам’ (астрав., Сл. ПЗБ). Да приди (гл. прад) і дзень (гл.). Запазычанне або калька польск. przedednie ’канец ночы, час перад світаннем’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выхадны́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Які служыць для выхаду, выйсця. Выхадныя дзверы. Выхадны комін. □ Ззаду засталіся станцыйныя пабудовы, прамільгнуў выхадны светафор. Васілёнак.
2. Не для працы; святочны, парадны. Выхадны касцюм.
3. (у спалучэнні са словам «дзень»). Нерабочы. Выхадны дзень. // у знач. наз. выхадны́, ‑о́га, м. Дзень адпачынку. Часам нават у выхадны.. [Ціхона] можна было знайсці толькі на заводзе. Грамовіч.
4. у знач. наз. выхадны́, ‑о́га, м.; выхадна́я, ‑о́й (‑о́е), ж. Той, хто выкарыстоўвае свой дзень адпачынку. [Зелянюк:] — Бачыш, я выхадны сёння. Зарэцкі. — Добрай раніцы, мамачка, — пацягнулася Ларыска рукамі да маці. — Ты сёння выхадная, праўда? І ў мяне сёння выхадны дзень. Так? Арабей.
•••
Выхадная дапамога гл. дапамога.
Выхадная роля гл. роля.
Выхадныя даныя гл. даны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Радзі́мы ’родны, свой (ад нараджэння); спадчынны’ (ТСБМ, Нас.), радзімы ’прыродны, ад роду’ (ТС). Ад радзіць 1 (гл.) па ўзору любімы. Сюды ж радзі́мы знак ’прыроджаная плямка на целе чалавека’ (Шат., Сцяшк.; ашм., Стан.), радзі́мая заме́тка ’тс’ (Сл. ПЗБ), радзі́мка ’тс’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), радзі́мае це́ла ’непашкоджанае месца на целе’ (Ян.), радзі́мы дзень ’дзень нараджэння’ (Мат. Гом.), параўн. рус. роди́мое пятно́, укр. роди́мка, родима пляма ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
суткі, дзень; пара (абл.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
журфі́кс, ‑а, м.
Уст. Вечар для прыёму гасцей у загадзя вызначаны дзень тыдня.
[Ад фр. jour fixe — пэўны дзень.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзёншчына, ‑ы, ж.
Разм. Надзённыя клопаты; тое, што бывае кожны дзень. Аднастайнасць надзёншчыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)