Verbum

све́тач, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны або смалістых корчыкаў; дзед² (уст.).

Запаліць с.

2. перан. Пра таго, хто нясе з сабой ісціну, асвету, свабоду, культуру, праўду.

Францыск Скарына — наш с.

се́кта, -ы, ДМ -кце, мн. -ы, сект і -аў, ж.

1. Рэлігійнае аб’яднанне, што адасобілася ад якога-н. веравучэння і супрацьстаіць яму.

С. духабораў.

2. перан. Наогул група асоб, якая замкнулася ў сваіх вузкіх, дробязных інтарэсах (неадабр.).

скалану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Задрыжаць, затрэсціся; страсянуцца, здрыгануцца.

Бярозка ад удару скаланулася.

2. Уздрыгнуць.

С. ад холаду.

3. перан. Моцна захвалявацца.

Сэрца маё скаланулася ад непрыемнай весткі.

|| незак. скалана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

скрыжа́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Дошка з напісаным на ёй свяшчэнным тэкстам.

2. перан., звычайна мн., -ей. Пра тое, што захоўвае, куды занесены памятныя даты, падзеі, імёны і пад.

Падзеі засведчаны на скрыжалях гісторыі.

смуга́, -і́, ДМ смузе́, ж.

1. Падобная на дым, лёгкая атмасферная пялёнка, дымка, туман.

Небасхіл заслаўся смугой.

Каля лесу слалася с.

2. перан. Тое, што перашкаджае ясна бачыць, затуманьвае.

С. засцілае вочы.

С. на твары (журботны настрой).

спаралізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Давесці да стану паралічу.

Ногі спаралізавала (безас.).

2. перан. Пазбавіць магчымасці дзейнічаць, аслабіць праяўленне чаго-н.

Страх спаралізаваў яе.

С. сілы ворага.

сце́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Вузкая пратаптаная дарожка.

Лясная с.

С. праз жыта.

2. перан. Шлях і кірунак працоўнай дзейнасці каго-, чаго-н.; наогул кірунак, шлях да чаго-н.

Пайсці па бацькавых сцежках.

сцячы́ся, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., сцячэ́цца, сцяку́цца; сцёкся, сцякла́ся, -ло́ся; зак.

1. Пра патокі, вадкасць: злучыцца.

Ручаі сцякліся.

2. перан. Пра людзей: сысціся, з’ехацца ў адно месца.

На плошчу сцяклося многа народу.

|| незак. сцяка́цца, -а́ецца.

узбагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак., каго-што.

1. Зрабіць багатым, заможным.

2. перан. Зрабіць больш багатым, разнастайным па саставе, змесце і пад.

У. сваю памяць.

|| незак. узбагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узбагачэ́нне, -я, н.

узбрае́нне, -я, н.

1. гл. узброіцца, узброіць,

2. Зброя і боепрыпасы для вядзення вайны, бою.

Новыя віды ўзбраення.

Быць або знаходзіцца на ўзбраенні (пра зброю, якой аснашчаны войскі). Прыняць (узяць) на ў. (таксама перан.: актыўна выкарыстаць што-н.).