Кур’я́н 1 ’курыца з прыкметамі пеўня’ (ТС). Да кур 1 (гл.). Першапачаткова *куран (Сцяцко, Афікс. наз., 147).
Кур’я́н 2 ’дзіцячая гульня’ (ТС). Да курʼян 1 (гл.). Параўн. куры (гл.) — тая самая гульня. Ловяць з завязанымі вачыма. Каго зловяць, той «кур’ян» (ТС, 2, 254).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лысман ’той, у каго лысіна’ (брэсц., Нар. лекс.; Сцяшк. Сл.), н.- і в.-луж. łysman ’бык з белай лысінай’, зах.-в.-луж. hłupy łósman ’дурны’. Да лы́сы (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 116), Карткі (2–3, 69). Гл. таксама лы́зіцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасядзе́нне, пасядзённіко ’спакойная работа’, ’бяседа’ (Нас.). Утвораны ад дзеяслова пасядзёць < сядзёць (гл.). Сюды ж пасядзенкі, пасядушкі ’наведванне каго-н. з мэтай прабавіць вольны час у размовах’ (ТСБМ), маг. пасядзелкі ’вячоркі дзяўчат-папрадух’ (Жакава–Блінава, Пытанні бел. дыял.), поседанье, поседзёнькі, поседзёнкі ’тс’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перахо́ў (піряхо́ў) ’перахоўванне, хаванне ад каго-небудзь’ (Юрч. СНЛ), укр. перехо́в ’хаванне, укрывальніцтва’. Суадносіцца з польск. przećhow, przechówek ’тс’, якія з зах.-прасл. *xovati > бел. хава́ць (гл.). Сюды ж перахоўка ’пераклад рэчы з аднаго тайнага месца ў другое’, ’тайнае трыманне пад вартай’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аптава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго.
Спец. Ажыццявіць (ажыццяўляць) у адносінах да каго‑н. права аптацыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абпраме́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Накіраваць на каго‑, што‑н. прамяні; падвергнуць уздзеянню якіх‑н. прамянёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затаргава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак., каго-што.
Разм. Таргуючыся, дамовіцца аб куплі каго‑, чаго‑н. Затаргаваць воз сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каранава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., каго-што.
Правесці (праводзіць) цырымонію каранацыі; вянчаць каго‑н. на царства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наперано́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць; зак., каго-чаго.
Перанесці, перамясціць вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Напераносіць сена праз канаву.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павіншава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; зак., каго.
Павітаць, уславіць каго‑н. з выпадку радаснай падзеі, знамянальнай даты і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)