ма́ра, ‑ы, ж.

1. Тое, што створана ўяўленнем, фантазіяй; дзейнасць ўяўлення, фантазіі. Даурскія стэпы!.. Я ўяўляў вас не такімі. Таму тое, што ўбачыў, разышлося з маімі маралі, з маім уяўленнем. Корбан. З рэальнага грунту разважання Лабановіч паволі з’ехаў у павабны край прыгожых мар. Колас.

2. Жаданне, імкненне. Вышэй! Яшчэ вышэй! Няма ў пілота іншай мары. Крапіва. Камандзірава мара памалу збывалася: ужо напалову конны атрад мог хадзіць у даволі далёкія рэйды. Брыль. // Прадмет чыіх‑н. жаданняў, імкненняў. І засталася б у маім жыцці Ты лепшай марай, лепшым спадзяваннем. Макаль.

3. Аб чым‑н. нерэальным, неіснуючым, што не адбылося. Пустыя мары.

4. у знач. вык. Разм. Аб чым‑н. незвычайна прыгожым, жаданым; вышэйшая ацэнка чаго‑н. Не туфлі, а мара.

мара́, ы́, ж.

Абл. Прывід, здань, насланнё. Вось-вось пакажацца звяруга!.. Ды доўга гэта штось патуга — Няма, а быць ужо пара. Цьфу, ты! Што ж гэта за мара? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэда́кцыя, ‑і, ж.

1. Праўка, рэдагаванне тэксту. Рэдакцыя артыкула.

2. Пэўная фармулёўка або тэкст, якія чым‑н. адрозніваюцца ад падобных фармулёвак або тэкстаў. Пункт пратакола ў новай рэдакцыі. Другая рэдакцыя рамана. □ Многія раннія вершы Таўлая маюць па некалькі зусім розных рэдакцый. Арочка. Калі новая рэдакцыя — гэта этап у літаратурнай гісторыі тэксту пэўнага твора, то новы помнік — гэта пэўны этап у гісторыі цэлага жанру. Чамярыцкі.

3. Кіраўніцтва выданнем (кнігі, часопіса і пад.). Кніга пад рэдакцыяй прафесара.

4. Калектыў рэдактараў, работнікаў, якія кіруюць перыядычным органам друку. Пазней, па заданню рэдакцыі, мне давялося самому зайсці ў той домік пад соснамі. Брыль. — Я прыехаў здалёк, ад рэдакцыі, і хачу паглядзець, як людзі жывуць. Галавач. // Група работнікаў, якія займаюцца апрацоўкай і падрыхтоўкай тэксту рукапісу да выдання.

5. Памяшканне, дзе працуюць рэдакцыйныя работнікі. Пазваніць у рэдакцыю. Зайсці ў рэдакцыю. □ Я ўспомніў, што мне яшчэ трэба пабываць у рэдакцыі раённай газеты, і паехаў у горад. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чацвёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Лічба 4. Напісаць чацвёрку. // Разм. Назва некаторых прадметаў (аўтобуса, трамвая і пад. маршруту № 4), якія нумаруюцца лічбай 4.

2. Разм. Адзнака аб паспяховасці ў пяцібальнай сістэме са значэннем «добра». Тарас Яцэвіч скончыў у тым годзе сярэднюю школу. Праўда, не зусім удала: з тройкамі і чацвёркамі. Якімовіч. Клава думала цяпер і пра тыя тры балы, якіх яна недабрала на экзаменах. Усяго тры балы. Гэта «тройка» па пісьму і «чацвёрка» па хіміі. Кавалёў.

3. Ігральная карта, дошчачка даміно з чатырма ачкамі. Чацвёрка пік.

4. Запрэжка ў чатыры кані. Вёз [гаспадар] на .. [кабыле] дровы з лесу, ажно тыц! — едзе пан на чацвёрцы. Бядуля.

5. Колькасць каго‑, чаго‑н. у чатыры адзінкі; чатыры аднародныя прадметы. Чацвёрка самалётаў. □ Потым аблічча яго праяснялася, Аляксандр развясельваўся, падыходзіў да Уладзіка, ці да Сымона, або да Андрэя — гэта была самая знітаваная чацвёрка ў камеры. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зря нареч., разг. дарэ́мна, дарма́, ма́рна;

почём зря прост. ні на што не зважа́ючы;

руга́ть почём зря ла́яць, ні на што не зважа́ючы;

заче́м зря говори́ть наво́шта дарэ́мна гавары́ць;

зря потеря́ть вре́мя дарэ́мна (ма́рна) стра́ціць час, змарнава́ць час;

ну, э́то уж зря! ну, гэ́та дарэ́мна!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бессмы́сленно нареч.

1. бяссэ́нсава, бяссэ́нсна, бессэнсо́ўна; недарэ́чна; бязглу́зда; неразу́мна; без сэ́нсу; в сочетаниях с неопр. наклонением глагола, имеющих значение «нет смысла», переводится оборотом няма сэнсу;

бессмы́сленно э́то де́лать няма́ сэ́нсу гэ́та рабі́ць;

2. (не соображая) няўця́мна, не ця́мячы; бязду́мна, не ду́маючы; бязглу́зда; см. бессмы́сленный;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ли́чность

1. асо́ба, -бы ж.;

выдаю́щаяся ли́чность выда́тная асо́ба;

удостове́рить ли́чность пасве́дчыць асо́бу;

тёмная ли́чность цёмная асо́ба;

неприкоснове́нность ли́чности недатыка́льнасць асо́бы;

что э́то за ли́чность? што гэ́та за асо́ба?;

2. / ли́чности мн. (личные намёки, счёты) уст. асабі́стасці, -цей;

прошу́ без ли́чностей! прашу́ без асабі́стасцей!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обойти́ сов.

1. (пройти вокруг) абысці́;

2. (избежать) абміну́ць, абысці́;

нельзя́ обойти́ э́тот вопро́с не́льга абміну́ць (абысці́) гэ́та пыта́нне;

обойти́ молча́нием абысці́ маўча́ннем;

3. (обогнать) разг. абагна́ць;

4. (побывать всюду) абысці́;

5. (обмануть) разг. ашука́ць;

6. (оставить без повышения по службе) уст. абысці́, абміну́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поря́дком нареч., разг.

1. (весьма) ве́льмі (изрядно) даво́лі-такі, до́бра-такі;

мне э́то поря́дком надое́ло мне гэ́та даво́лі-такі (до́бра-такі) надаку́чыла;

2. (как следует) як трэ́ба, як ма́е быць;

он ничего́ поря́дком не сде́лал ён нічо́га як трэ́ба (як ма́е быць) не зрабі́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ужа́сно

1. нареч. (скверно) разг. стра́шна, жахлі́ва;

он ужа́сно вы́глядит ён стра́шна (жахлі́ва) выгляда́е;

2. нареч. (очень, крайне) разг. стра́шна, страшэ́нна;

я ужа́сно рад вас ви́деть я стра́шна (страшэ́нна) рад вас ба́чыць;

3. безл., в знач. сказ. жахлі́ва; (страшно) стра́шна;

э́то ужа́сно! гэ́та жахлі́ва (стра́шна)!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яви́ться сов.

1. (появиться) з’яві́цца; (прибыть) прыбы́ць; (приехать) прые́хаць; (прийти) прыйсці́;

2. (возникнуть) з’яві́цца, узні́кнуць;

яви́лась но́вая мысль з’яві́лася (узні́кла) но́вая ду́мка;

3. (оказаться) з’яві́цца;

э́то яви́лось неожи́данностью для всех гэ́та з’яві́лася нечака́насцю для ўсіх;

4. (случиться, представиться) тра́піцца;

е́сли я́вится возмо́жность… калі́ тра́піцца магчы́масць…

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)