Verbum

культпро́п, ‑а, м.

1. Скарочаная назва аддзела культуры і прапаганды пры партыйных і савецкіх органах (у 1920–30 гг. у СССР).

2. Разм. Той, хто загадвае культурнай і прапагандысцкай работай у якой‑н. арганізацыі, установе.

пнеўматы́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да пнеўматыкі (у 1 знач.).

2. Які прыводзіцца ў рух пры дапамозе сціснутага паветра. Грукаталі маторы экскаватараў і бульдозераў, рыпелі тросы пад’ёмных кранаў, разносіўся перастук пнеўматычных малаткоў. Хадкевіч.

по́рхаўка, ‑і, ДМ ‑хаўцы; Р мн. ‑хавак; ж.

Шарападобны грыб, мякаць якога пры высыханні ператвараецца ў цёмны пыл. Спынілася работа на полі, выліліся рэчкі з берагоў, паплылі пракосы, копы. Забялеліся ўзлескі ад порхавак. Колас.

прасава́ць ​¹, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.

Гладзіць прасам. Соня тут жа ўзялася прасаваць бялізну ды рыхтавацца ў дарогу. Пальчэўскі.

прасава́ць ​², ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.

Апрацоўваць пры дапамозе прэса. Прасаваць бавоўну. Прасаваць драўніну.

папячы́цель, ‑я, м.

1. Той, хто ажыццяўляе папячыцельства (у 1 знач.) над кім‑н.

2. У дарэвалюцыйны час — службовая асоба, якая кіравала некаторымі ўстановамі. Пры стале на ўслоне сядзіць папячыцель вучэбнай акругі сенатар Павасільцаў. Ліс.

парала́кс, ‑а, м.

Спец.

1. Уяўнае змяненне становішча прадмета як вынік перамяшчэння вока назіральніка.

2. У астраноміі — вугал, які вымярае ўяўнае зрушэнне свяціла пры перамяшчэнні назіральніка з аднаго пункта прасторы ў другі. Гадавыя паралаксы планет.

[Грэч. parállaxis — адхіленне.]

паўме́жак, ‑жка, м.

Разм. Тое, што і узмежак. На паўмежках і пры крушнях у полі раслі старыя развесістыя яблыні і грушы. Машара. Часам здаралася, што баба брала .. [Косцю] з сабою ў агарод. Садзіла на паўмежак. Грамовіч.

нейрабіёніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Кірунак у біёніцы, звязаны з вывучэннем і мадэліраваннем дзейнасці цэнтральнай нервовай сістэмы чалавека і жывёлы для выкарыстання заканамернасцей іх будовы пры стварэнні новых тэхнічных прыстасаванняў, кібернетычных сістэм і пад.

планета́рый, ‑я, м.

1. Апарат, пры дапамозе якога на купалападобным экране паказваецца рух планет і іншых нябесных целаў.

2. Культурна-асветная ўстанова, дзе чытаюцца лекцыі па астраноміі, якія суправаджацца дэманстрацыяй неба з дапамогай такога апарата.

кватар’е́р, ‑а, м.

Службовая асоба ў вайсковых часцях, якая пасылаецца ўперад пры перамяшчэнні войска для падрыхтоўкі кватэр, выбару бівакоў. Ля першых хат Барысава сустрэлі кватар’еры, якіх ён пасылаў наперад, і паведамілі, дзе размяшчаць людзей. Дудо.

[Ням. Quartierherr.]