каршачо́к, ‑чка, м.
Малады, невялікі коршак. Дробны каршачок плаваў над асіннікам, вавёрка імчалася цераз дубы. Чорны. Нудна пасвістваючы, высока над грэбляй лётаў, выглядаючы здабычу, маленькі каршачок. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыстага́н, ‑у, м.
Разм. Наяўныя грошы. Хто тут — Мядзведзь, а хто — Цыган, Што заграбае чыстаган, Не цяжка дагадацца: Вы гляньце цераз акіян — На іх «свабоднае» мастацтва. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрозь, прысл. і прыназ.
1. прысл. Усюды.
С. лёг снег.
2. прысл. Заўсёды, увесь час (разм.).
Я сябе с. сам правяраю.
3. прыназ. з В. Цераз што-н.
С. шчыліны дзвярэй прабівалася святло.
4. прыназ. з В. Ужыв. пры абазначэнні стану, дзеяння і пад., якое змяняецца, суправаджаецца іншым дзеяннем, станам і пад.
Шаптаць с. слёзы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераве́сіць сов.
1. переве́сить;
п. карці́ну — переве́сить карти́ну;
2. перебро́сить, переки́нуть;
п. ручні́к це́раз плячо́ — перебро́сить (переки́нуть) полоте́нце че́рез плечо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перабра́цца, ‑бяру́ся, ‑бярэ́шся, ‑бярэ́цца; ‑бяро́мся, ‑бераце́ся; зак.
1. Пераадольваючы якія‑н. цяжкасці, перайсці, пераправіцца цераз што‑н. Перабрацца на другі бераг. Перабрацца цераз высокі плот. □ Першую машыну мост вытрымаў, перабралася і другая, і трэцяя, і пятая. Мележ.
2. Перайсці, перамясціцца на іншае месца. Я перабраўся разам з посцілкай і падушкай у другі канец адрыны і доўга разважаў пра сваё жыццё. Бажко. // Перасяліцца. Гады цераз тры Міцкевічы перабраліся на сталае жыхарства ў Навагрудак. Лойка. Узрадаваныя вераб’і ў той жа дзень перабраліся з-пад страхі ў шпакоўню, перацягнуўшы туды ўсе свае небагатыя пажыткі: пер’е, салому ды шматкі анучак. Шуцько.
•••
Перабраўся воўк у аўчынку — прыкінуўся добрым; схаваў свае намеры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўнашчо́кі, ‑ая, ‑ае.
Які мае поўныя шчокі. Глянуўшы цераз плячо, Антанюк убачыў цёмныя, з агеньчыкамі, вочы Залеціна. На курносым, паўнашчокім, яшчэ юнацкім твары не відаць было стомленасці. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасе́яць, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак., што.
1. Засеяць нанава. Перасеяць участак.
2. Прасеяць цераз сіта нанава, яшчэ раз. Перасеяць муку.
3. Прасеяць усё, многае. Перасеяць тры мяшкі мукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рысбе́рма, ‑ы, ж.
Спец. Частка гідратэхнічнага збудавання, прызначаная для ўмацавання рэчышча патоку. Старэйшыя спыняліся на мастку, глядзелі цераз парэнчы ўніз на прасмалены насціл вадабоя, на шчэбень рысбермы. Шамякін.
[Гал. rijsberm.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кла́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. гл. класці.
2. Частка якой-н. пабудовы — тое, што зложана з цэглы, каменю (спец.).
Старажытная к.
3. Дошка, жэрдкі або некалькі пален, прыстасаваныя для пераходу цераз рэчку, канаву, гразкае месца і пад.
5. Невялікі драўляны памост на беразе рэчкі для паласкання бялізны, чэрпання вады.
6. Адкладванне яец насякомымі, птушкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ска́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Шынель, скручаны ў трубку і звязаны па канцах для нашэння цераз плячо. Ідуць байцы, як хвалі, У скатках цераз плечы, А сонца зорыць з жалем На іх з глыбінь — сінечы. Колас. Ты цяпер сам, як бацька. На вучэнні ўначы Аўтамат свой і скатку Там нясеш на плячы. Прыходзька. // Які‑н. прадмет, скручаны ў трубку. Грышка ўзяў палатку, Цітка — коўдраў скатку. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)