соль I ж., в разн. знач. соль;
даба́віць со́лі ў стра́ву — доба́вить со́ли в пи́щу;
уся́ с. у тым, што... — вся соль в том, что...;
○ англі́йская с. — англи́йская соль;
бертале́тава с. — бертоле́това соль;
го́ркая с. — го́рькая соль;
каме́нная с. — ка́менная соль;
калі́йная с. — кали́йная соль;
◊ хлеб ды с. — хлеб да соль;
с. зямлі́ — соль земли́;
сустрака́ць хле́бам-со́ллю — встреча́ть хле́бом-со́лью;
пуд со́лі з’е́сці — пуд со́ли съесть;
насы́паць со́лі на хвост — насы́пать со́ли на хвост;
сы́паць с. на ра́ны — сы́пать соль на ра́ны;
с. табе́ ў во́чы! — соль тебе́ в глаза́!;
дзялі́ць хлеб і с. — дели́ть хлеб и соль;
хлеб-с. еш, а пра́ўду рэж — посл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь
соль II нескл., ср., муз. соль
соль III (род. со́ля) м. (денежная единица) соль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дае́сці, даем, даясі, даесць; даядзім, даясце, даядуць; пр. даеў, ‑ла; заг. даеш, зак., каго-што.
З’есці да канца. Коні даелі сена. □ [Лёдзя] даела сала, хлеб, выцерла рукі ручніком. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альбумі́навы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да альбуміну, звязаны з альбумінам. Альбумінавы завод. Альбумінавая фатаграфічная папера. // Які прыгатаваны з альбуміну, складаецца з альбуміну. Альбумінавая мука. Альбумінавы хлеб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насто́льнік, ‑а, м.
Кавалак спецыяльна апрацаванай тканіны, якой засцілаюць стол; абрус. Заслаць на стол настольнік. Накрыць хлеб рогам настольніка. □ — Папалуднуйце, — парушыла цішыню Таццяна і стала засцілаць настольнік. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазацвіта́ць, ‑ае; зак.
1. Зацвісці, распусцяцца — пра ўсё, многае. Кветкі пазацвіталі. Сады пазацвіталі.
2. Заброснець — пра ўсё, многае. Сажалкі пазацвіталі.
3. Пакрыцца цвіллю, плямамі. Хлеб пазацвітаў. Сцены пазацвіталі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасо́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прасаліць.
2. у знач. прым. Які прасаліўся, салёны. На столік у вагоне я кладу чэрствы хлеб, рэжу прасоленае сала. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сашчы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Шчыпкамі сарваць, абарваць што‑н. Сашчыкаць лісце. // Шчыкаючы, звесці на нішто. Яўген Мікалаевіч, бывае, забудзецца і сашчыкае, з’есць нішчымны хлеб. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́хватнік ’ляпёшка, якую пякуць перад тым як саджаць хлеб у печ’ і ву́хвацень ’тс’ (КТС). Ад выхваціць (дыял. вухваціць) ’выхапіць’; параўн. іншую назву выхапень ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляпня́к ’недапечаны хлеб, які ліпне да зубоў’ (Сцяшк., карэліц., Шатал.; Сцяцко, Бел. мова, 137). Да ляпі́ць (гл.). Аб суфіксе ‑няк гл. Сцяцко, Афікс. наз., 59.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кро́іць несов.
1. порт. крои́ть;
2. (хлеб) ре́зать; нареза́ть;
3. перен., разг. терза́ть, му́чить;
к. сэ́рца — терза́ть се́рдце
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)