Падзві́жнік ’чалавек, які ў імя служэння богу падвяргае сябе доўгім малітвам і посту; аскет; самаадданы працаўнік’ (ТСБМ). Запазычанне з рус. подви́жник ’тс’ (Крук., Уплыў, 39). Параўн. подзвіг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пакетбо́т ’марское паштова-пасажырскае судна’ (ТСБМ). З рус. пакетбо́т ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83), дзе з англ. packetboot праз гал. pakket‑boot ’паштовае судна’ (гл. Фасмер, 3, 188).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Партфе́ль ’чатырохвугольная сумка з засцежкай, у якой носяць кнігі, паперы і пад.; пасада міністра’ (ТСБМ). З рус. портфе́ль ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 79) < франц. portefeuille (Фасмер, 3, 336).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прадрака́ць ’наперад прадказываць тое, што будзе’ (ТСБМ), прадрачэ́ння ’прадраканне’ (Бяльк.). Праз рус. предрекать (Крукоўскі, Уплыў, 56) з ц.-слав. прѣдъречи, предречи ’прадракці’ да прасл. *rekti, rekǫ ’гаварыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Самшы́т ’паўднёва вечназялёнае дрэва з цвёрдай драўнінай’ (ТСБМ), праз рус. самши́т ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 73) з пярс. šimšäd ’тс’ (Праабражэнскі, 2, 249; Локач, 151; Фасмер, 3, 555).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асамбле́я. З франц. assamblée ’сход’ праз рус. ассамблея, дзе з Пятроўскай эпохі (1696): Курс суч., 166; Крукоўскі, Уплыў, 78. Параўн. Шанскі, 1, А, 169; Маргаран, ЭИРЯ, 6, 92.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аўра́л (БРС). Новае запазычанне праз рускую мову (Крукоўскі, Уплыў, 82) з англ. overall ’усеагульны’, гл. Шанскі, 1, А, 30, або гал. overal ’усюды, паўсюдна’, гл. Фасмер, 1, 59.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Люкс ’нешта асабліва багатае, раскошнае, дабраякаснае’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 89), запазычана з рус. мовы, хаця не выключана магчымасць польск. крыніцы, параўн. luks, luksus ’раскоша’, ’каштоўная, прыгожая рэч’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лібрэта ’слоўны тэкст вялікага музычнага твора’, ’план сцэнарыя’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 84), запазычана з рус. либретто, хаця слова магло быць вядомым праз польск. libretto < італ. libretto ’кніжачка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пара́д ’урачысты агляд войск’ (ТСБМ). З рус. пара́д ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 74), таксама, як і пара́дны, пара́днасць. Рус. з франц. parade < ісп. parada ’спыненне; месцазнаходжанне’ (Фасмер, 3, 203).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)