втира́ться

1. (впитываться при натирании) уціра́цца;

2. (пробираться, протискаться) разг. ула́зіць, убіва́цца, уціска́цца;

3. перен. (проникать хитростью в какую-л. среду) разг. уціра́цца, убіва́цца; см. втере́ться;

4. страд. уціра́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паса́д м.

1. ист. поса́д;

га́ндаль на ~дзе — торг на поса́де;

2. уст. (постилка снопов для обмолота) поса́д;

3. этн. ме́сто, на кото́рое сажа́ли неве́сту при сва́дебной дома́шней церемо́нии

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прадстаўля́ць несов.

1. (к награде, ордену) представля́ть;

2. (доставлять, подавать) представля́ть; см. прадста́віць 2;

3. (при знакомстве) представля́ть, называ́ть;

4. (быть представителем) представля́ть;

п. інтарэ́сы мас — представля́ть интере́сы масс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раска́чиваться

1. гайда́цца, калыха́цца, гу́шкацца, разго́йдвацца, раскалы́хвацца, разгу́шквацца;

2. (шататься) хіста́цца, калыва́цца, ківа́цца;

3. перен., разг. развару́швацца;

4. (при ходьбе) ківа́цца;

5. страд. разго́йдвацца, раскалы́хвацца, разгу́шквацца; расхі́ствацца, развару́швацца; см. раска́чивать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раздели́ться раздзялі́цца, падзялі́цца;

раздели́ться на ча́сти раздзялі́цца (падзялі́цца) на ча́сткі;

по́сле сме́рти отца́ де́ти раздели́лись пасля́ сме́рці ба́цькі дзе́ці падзялі́ліся (раздзялі́ліся);

при обсужде́нии мне́ния раздели́лись пры абмеркава́нні ду́мкі раздзялі́ліся (падзялі́ліся).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

остава́ться несов., в разн. знач. застава́цца; астава́цца;

остава́ться одному́ застава́цца (астава́цца) аднаму́;

остава́ться при своём мне́нии застава́цца пры сваёй ду́мцы;

остава́ться в си́ле застава́цца ў сі́ле;

◊

счастли́во остава́ться! быва́йце здаро́вы!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уце́рціся сов.

1. (впитаться при натирании) втере́ться;

мазь до́бра ўце́рлася — мазь хорошо́ втёрлась;

2. (утереть своё лицо) утере́ться, вы́тереться;

3. перен. втере́ться, втеса́ться;

у. ў кампа́нію — втере́ться (втеса́ться) в компа́нию

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

-ка част.

1. (при повелительном наклонении) ану (ставится в начале предложения); (после гласных) ж; (после согласных) жа; чаще не переводится совсем;

ну-ка, покажи́ ану́, пакажы́;

посмотри́-ка на него́ паглядзі́ на яго́;

да́йте-ка пройти́ да́йце (ж) прайсці́;

2. (при будущем времени — ставится перед глаг.) а, дава́й;

а зае́ду-ка я, в са́мом де́ле, к нему́ а зае́ду (дава́й зае́ду) я, сапраўды́, да яго́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пока́чивать несов.

1. (что-л., находящееся в подвешенном состоянии; ветром, волной) пакалы́хваць, калыха́ць, паго́йдваць, гайда́ць; (в люльке, на качелях, в гамаке и т. п. — ещё) пагу́шкваць, гу́шкаць; (убаюкивать — ещё) люля́ць;

2. (пошатывать что-л. неустойчивое или слабо закреплённое) пахі́стваць, хіста́ць, пакалы́хваць, калыха́ць, калыва́ць;

3. (колебать в вертикальном направлении) вага́ць, пазы́бваць, зы́баць;

4. (головой — при согласии) ківа́ць; (головой — при отрицании) пакру́чваць, круці́ць;

5. (ногой) пакалы́хваць, калыха́ць, пама́хваць, маха́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ліпе́ць 1 ’ледзь трымацца’, ’жыць, не падаючы надзей на сілу, на працяглае жыццё’ (Нас., Грыг., Янк. БП, Бір. Дзярж., Др.-Падб., Янк. I, ТСБМ, Бяльк., Касп., Шат., Яруш.; бялын., докш., Янк. Мат., КЭС, лаг., Яўс.) і ліпецца ’тс’. Шальч. ’балець, ныць’, віл., паст. ’вельмі хварэць, ледзь жыць’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. ніжнегар., ярасл., уладз., бран., смал., ульян., сарат. липеть ’ледзь трымацца’. Генетычна роднасным да іх з’яўляецца літ. klibė́ti ’хістацца’ (Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 230). Параўн. таксама хліпе́ць, хлі́пкі (гл.). Грынавецкене (Сл. паўн.-зах., 2, 658) параўноўвае бел. лексему з літ. lypė́ti ’выжыць’, léipėti ’млець’.

Ліпе́ць 2 ’гарнуцца, хіліцца’ (Нас., Касп.). Рус. липеть ’тс’, ’прылягаць’, ст.-рус. льпѣти, лпѣти ’прыліпаць, ляпіцца’, польск. lpieć ’быць прылепленым, моцна трымацца’, падгальск. ’быць цярплівым’, чэш. lpíti, lpěti ’моцна трымацца чаго-небудзь’, ’ліпнуць’, ’быць прывязаным’, ст.-чэш. lpieti ’гарнуцца, ляпіцца’, славац. lpieť, славен. lępę́ti ’тс’, ст.-слав. при‑льпѣти ’гарнуцца’, ’прыстаць, прыліпнуць’. Прасл. lьpěti ’прылягаць, быць прылепленым’ > усх.-слав. лі‑. І.‑е. адпаведнікі: ст.-інд. lipyáte ’лепіцца, прылягае’, літ. lìpti ’ліпнуць, прыліпаць’ (Слаўскі, 4, 342; там жа і літаратура).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)