непачці́вы, ‑ая, ‑ае.
Які адносіцца к людзям без пачцівасці, павагі; недалікатны. Непачцівае дзіця. // Які выражае непачцівасць. [Міхась] не спадабаўся Пятру Пятровічу сваімі паводзінамі, сваёй непачцівай смеласцю... Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Абабраць усё, многае. Паабіраць яблыкі.
2. і без дап. Абіраць некаторы час. Паабіраў хлапчук гадзіну вішні і пайшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кінема́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Раздзел тэарэтычнай механікі, які вывучае геаметрычныя асаблівасці руху цел без ўліку іх масы і ўздзеяння на іх іншых цел (сіл).
[Ад грэч. kinēma — рух.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдабы́ць, ‑буду, ‑будзеш, ‑будзе; зак., каго-што.
Разм. Дабыць, прыдбаць што‑н. (звычайна з цяжкасцю); раздабыць. — Пасядзеў бы без хлеба, а каня ніштаватага прыдабыў бы! Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сакрэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Разм. Спецыяльная паштовая папера, прызначаная для пасылкі пісьма без канверта; пісьмо, напісанае на такой паперы. Пісьмо-сакрэтка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаплы́вам, прысл.
Разм.
1. Сілай цячэння. Лодка спускалася самаплывам.
2. Уласным ходам, без буксіроўкі (пра судны).
3. Сілай уласнай вагі (пра рух вадкасцей і сыпкіх рэчываў).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарато́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Гаварыць вельмі хутка, скарагаворкай. Пыжык безупынку тараторыў. Курто. [Люба] тараторыла без канца, расказвала аб дзяўчатах .. і малола, малола ўсякае глупства. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экано́міцца, ‑міцца; незак.
1. Зберагацца, заставацца нявыкарыстаным. І Васіль сам спраўляецца з работай, без учотчыка: няхай эканомяцца працадні. Палтаран.
2. Зал. да эканоміць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́калатак, вы́колоток ’сноп, абмалочаны без развязвання’ (Выг. дыс., палес.). Рус. дыял. вы́колоток ’тс’. Ад выкалаціць ’абмалаціць, абвіць снапы’ з дапамогай суф. ‑ак або ад выкалат (гл.) з тым жа суф.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Е́рша ’нерат без унутранай гарлавой адтуліны, нібы доўгі конус’ (Дэмб.), ершоўка ’такі ж нерат меншага памеру для лоўлі яршоў’ (Дэмб.). Рус. ёрша, ершовка ’тс’. Кантамінацыя верша (гл.) і ёрш (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)