непачці́вы, ‑ая, ‑ае.

Які адносіцца к людзям без пачцівасці, павагі; недалікатны. Непачцівае дзіця. // Які выражае непачцівасць. [Міхась] не спадабаўся Пятру Пятровічу сваімі паводзінамі, сваёй непачцівай смеласцю... Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паабіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Абабраць усё, многае. Паабіраць яблыкі.

2. і без дап. Абіраць некаторы час. Паабіраў хлапчук гадзіну вішні і пайшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кінема́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Раздзел тэарэтычнай механікі, які вывучае геаметрычныя асаблівасці руху цел без ўліку іх масы і ўздзеяння на іх іншых цел (сіл).

[Ад грэч. kinēma — рух.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыдабы́ць, ‑буду, ‑будзеш, ‑будзе; зак., каго-што.

Разм. Дабыць, прыдбаць што‑н. (звычайна з цяжкасцю); раздабыць. — Пасядзеў бы без хлеба, а каня ніштаватага прыдабыў бы! Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сакрэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Спецыяльная паштовая папера, прызначаная для пасылкі пісьма без канверта; пісьмо, напісанае на такой паперы. Пісьмо-сакрэтка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаплы́вам, прысл.

Разм.

1. Сілай цячэння. Лодка спускалася самаплывам.

2. Уласным ходам, без буксіроўкі (пра судны).

3. Сілай уласнай вагі (пра рух вадкасцей і сыпкіх рэчываў).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарато́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм. Гаварыць вельмі хутка, скарагаворкай. Пыжык безупынку тараторыў. Курто. [Люба] тараторыла без канца, расказвала аб дзяўчатах .. і малола, малола ўсякае глупства. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экано́міцца, ‑міцца; незак.

1. Зберагацца, заставацца нявыкарыстаным. І Васіль сам спраўляецца з работай, без учотчыка: няхай эканомяцца працадні. Палтаран.

2. Зал. да эканоміць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́калатак, вы́колоток ’сноп, абмалочаны без развязвання’ (Выг. дыс., палес.). Рус. дыял. вы́колоток ’тс’. Ад выкалаціць ’абмалаціць, абвіць снапы’ з дапамогай суф. ‑ак або ад выкалат (гл.) з тым жа суф.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Е́рша ’нерат без унутранай гарлавой адтуліны, нібы доўгі конус’ (Дэмб.), ершоўка ’такі ж нерат меншага памеру для лоўлі яршоў’ (Дэмб.). Рус. ёрша, ершовка ’тс’. Кантамінацыя верша (гл.) і ёрш (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)