сцерабі́ць, сцераблю, сцярэбіш, сцярэбіць; зак., што.

1. Раздрабніць на часткі, пагрызці, пакрышыць. Мышы сцерабілі жыта ў гумне.

2. перан. Разм. З’есці (у вялікай колькасці). Што зарабіў, тое і сцерабіў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцэментава́цца, ‑туецца; зак.

Змацавацца цэментам. // перан. Змацавацца, аб’яднацца. Брыгада, якая славілася да гэтага сваёй згуртаванасцю, агульнасцю поглядаў і мэт, цяпер яшчэ больш здружылася, сцэментавалася, стала нібы суцэльным маналітам. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцярвя́тнік, ‑а, м.

Драпежная птушка сямейства ястрабіных. // перан. Лаянк. Пра самалёт, лётчыка, які робіць разбойніцкі налёт на мірную краіну. У небе кружыўся і страчыў з кулямёта фашысцкі сцярвятнік. Ус.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усушы́ць, усушу, усушыш, усушыць; зак., каго-што.

1. Зрабіць сухім, высушыць.

2. Убавіць у вазе ў працэсе сушкі.

3. перан. Разм. Давесці да схуднення, знямогі. Усушыла Гану ля Андрэя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фееры́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца феерыяй. Феерычная камедыя.

2. перан. Казачны, чароўны. Калі чорнае шкло загарадзіла ілюмінатар, падарожнікі ўбачылі сапраўды феерычную карціну. Гамолка. // Разм. Надзвычайны, дзівосны. Феерычная хуткасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяплі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да цяпліцы. Цяплічная гаспадарка. // Вырашчаны ў цяпліцы. Цяплічныя агуркі.

2. перан. Спешчаны, распешчаны; які ахоўваецца кім‑, чым‑н. ад цяжкасцей. Цяплічныя дзеці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шкліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.

Прымацоўваць, устаўляць шкло ў што‑н. Шкліць вокны. / у перан. ужыв. У лагчыне стаялі лужыны каламутнае вады. Ночы шклілі іх тонкім лядком. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнуты; зак., што.

1. Раскрыць што-н. згорнутае, загорнутае, складзенае.

Р. сцяг.

Р. пакунак.

Р. газету.

2. Расхінуць, рассунуць.

Разгарнулі хлопцы прысак і дасталі печаную бульбу.

3. Выпрастаць, расправіць.

Р. свае плечы.

4. Раскрыць, распусціць.

Разгарнула пялёсткі шыпшына.

5. перан. Падрабязна выкласці, выказаць, апісаць.

Р. тэму сачынення.

6. перан. Даць магчымасць сілам, здольнасцям поўна і свабодна развіцца.

Р. талент.

7. перан. Павялічыць аб’ём, паглыбіць змест, зрабіць буйнейшым па жанры.

Байку пісьменнік паспрабаваў р. у вялікую аповесць.

8. Зрабіць, арганізаваць што-н. у шырокіх маштабах.

Р. спаборніцтва.

9. Падрыхтаваць да дзеяння, функцыянавання.

Р. выстаўку.

10. Размясціць у шырыню па лініі фронту, прыняць баявы парадак (спец.).

11. Начарціць на плоскасці паверхню геаметрычнага цела (спец.).

Р. мнагаграннік.

|| незак. разго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разго́ртванне, -я, н.

Р. сюжэта рамана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сысці́ся, сыду́ся, сы́дзешся, сы́дзецца; сышо́ўся, -шла́ся, -шло́ся; сыдзі́ся; зак.

1. Дайшоўшы да якога-н. месца, сустрэцца.

С. на скрыжаванні дарог.

2. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв.). Прыйсці ў адно месца, сабрацца (пра многіх).

На сход сышлася ўся вёска.

3. перан., з кім. Пасябраваць.

Мы сышліся яшчэ са студэнцкіх гадоў.

4. з кім. Уступіць у шлюб, наладзіць сумеснае жыццё.

5. перан., у чым, чым. Аказацца адзінадушным у чым-н., прыйсці да згоды.

С. думкамі.

С. ў цане.

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Злучыцца, прымкнуўшы шчыльна адзін да аднаго канцамі, краямі.

Маснічыны сышліся.

Канцы папругі не сышліся.

7. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Супасці, аказацца ў адпаведнасці адно з адным.

Паказанні аналізаў сышліся.

|| незак. схо́дзіцца і сыхо́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.

|| наз. сыхо́джанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Затрымаць, зашчаміць, абхапіўшы з усіх бакоў.

З. манету ў кулаку.

З. болт у ціскі.

2. што. Шчыльна заткнуць, сціснуўшы.

З. вушы далонямі.

З. рот (таксама перан.: не даць свабодна выказацца).

3. што. Паменшыць у аб’ёме або зрабіць больш тугім, сціснуўшы.

З. вузел.

4. перан., каго-што. Абмежаваць свабоду ў чым-н., перашкодзіць развіццю, праяўленню чаго-н.

З. крытыку.

З. ініцыятыву.

5. каго. Ціскаючы, замучыць, задушыць (разм.).

З. у натоўпе.

|| незак. заціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)