потеша́ться
1. (развлекаться) пацяша́цца, це́шыцца; (забавляться) забаўля́цца; (веселиться) весялі́цца;
2. (издеваться) здзе́кавацца (з каго, з чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
похвала́ пахвала́, -лы́ ж.;
отозва́ться о ко́м-л. с похвало́й адазва́цца пра каго́-не́будзь з пахвало́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
преда́ть сов.
1. (отдать) адда́ць;
2. (изменить) здра́дзіць (каму, чаму); (выдать) вы́даць (каго, што); см. предава́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пригре́зиться сов. прымро́іцца; (представиться в мечтах) прыма́рыцца; (померещиться) зда́цца; (привидеться во сне) прысні́цца, сасні́ць (каго, што).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распоряже́ние распараджэ́нне, -ння ср., ве́данне, -ння ср.;
в распоряже́ние кого́-л. у распараджэ́нне (ве́данне) каго́-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
змяні́ць, змяню́, зме́ніш, зме́ніць; зме́нены; зак.
1. каго-што. Зрабіць інакшым.
З. канструкцыю машыны.
2. каго-што. Замяніць другім.
З. кіраўніка аддзела.
З. работу.
3. каго (што). Пачаць дзейнічаць замест другога, заняўшы чыё-н. месца.
З. дазорных.
4. каго-што. З’явіцца ўслед за кім-, чым-н., замяняючы сабой каго-, што-н.
Лета змяніла вясну.
5. што. Пачаць карыстацца чым-н. замест чаго-н. іншага, перамяніць.
З. бялізну.
|| незак. змяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і зме́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. змяне́нне, -я, н. (да 1 знач.) і зме́на, -ы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абсы́паць, -плю, -плеш, -пле; -сы́п; -паны; зак.
1. каго-што. Пасыпаць, пакрыць каго-, што-н. зверху чым-н. сыпкім; сыплючыся, раскідваючыся, пакрыць паверхню чаго-н.; пакрыць з усіх бакоў.
А. цукрам пірагі.
Пялёсткі яблынь абсыпалі зямлю.
Іней абсыпаў кожную іголачку елак.
2. безас., каго-што. Пакрыць высыпкай.
Увесь твар і губы абсыпала.
3. перан., каго-што. Шчодра надзяліць каго-н. чым-н.
А. падарункамі.
А. кампліментамі.
|| незак. абсыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абсыпа́нне, -я, н. і абсы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1—3 знач.).
5. Абтрэсці што-н. з чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уладкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак. (разм.).
1. што. Прывесці ў належны парадак што-н., наладзіць, урэгуляваць.
У. усё ў кватэры.
У. справу.
У. непаразуменне.
2. каго-што. Стварыць неабходныя ўмовы для існавання; прыстроіць каго-н. куды-н., даць месца для жылля і пад.
У. асабістае жыццё.
У. каго-н. у гасцініцу.
3. каго (што). Дапамагчы паступіць на работу, вучобу.
У. на працу.
4. каго-што. Зручна размясціць, палажыць, паставіць.
У. хворага на ложку.
У. шпакоўню на дрэве.
|| незак. уладко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. уладко́ўванне, -я, н.
|| наз. уладкава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пры́ступ 1 ’доступ (да чаго-небудзь)’ (Яруш., Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб.), ’атака, штурм’ (ТСБМ), ’запал, заўзятасць’ (Сл. ПЗБ), ’магчымасць набліжэння да каго-небудзь, звычайна з адмаўленнем’ (ашм., Стан.), ані прыступу ’немагчыма падысці, звярнуцца да каго-небудзь’ (ТСБМ). Нулявы дэрыват ад прыступі́ць (гл.). Аналагічна ў іншых славянскіх мовах: рус. при́ступ, укр. при́ступ, чэш. přístup і г. д.
Пры́ступ 2 ’момант абвастрэння, узмацнення хваробы, хваравітай з’явы; рэзкае, вострае праяўленне душэўнага стану, пачуцця’ (ТСБМ; віл., Сл. ПЗБ). Этымалагічна тое ж, што і папярэдняе. Але спецыялізацыя значэння ’прыступ хваробы’ адбылася ў рус., укр. при́ступ і польск. przystęp ’прыступ гневу, ярасці і да т. п.’
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́правіць², -праўлю, -правіш, -правіць; вы́праві; -праўлены; зак.
1. каго-што. Сабраць і правесці; адправіць.
В. дзяцей у школу.
В. экспедыцыю.
2. каго. Выправадзіць.
В. свавольнікаў з хаты.
3. каго-што. Паслаць, адправіць куды-н. з якой-н. мэтай.
В. да доктара.
В. камбайны ў поле.
|| незак. выпраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)