о́бер-канду́ктар, ‑а, м.
Уст. Галоўны кандуктар. — Тут, на Новым Свеце, — гэта за чыгункаю — ёсць обер-кандуктар. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысту́к, ‑у, м.
Лёгкі стук; прыстукванне. Вось тут і пачаліся праўдзівыя танцы — з прыстукамі і іншымі аздобамі. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калдо́ба, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і калдобіна. Некалі тут ездзілі на калёсах, знаць тор — павыбіваныя калдобы. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дуплі́сты, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і дуплаваты. Дуплістае дрэва. □ Многа тут .. [шпакоў] у дуплістых таўшчэзных таполях і ліпах. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассіпе́цца, ‑сіплюся, ‑сіпішся, ‑сіпіцца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга сіпець. Я штурхнула .. [гусака] нагой: рассіпеўся тут яшчэ! Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тва́ністы, ‑ая, ‑ае.
Багністы, гразкі, у якім можна лёгка загразнуць, увязнуць. А месца тут было балотнае, тваністае. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Ка̀кешы, кокешы ’калені’ (Федар. Рук.). У тэксце: «Торяна на печэ кокешы задзерла». Дакладных адпаведнікаў быццам бы няма (калі дэфініцыя правільная). Думаецца, тут мясцовае ўтварэнне ад паліморфнай формы лексемы са значэннем ’кукішкі’. Бліжэйшай роднаснай формай (і тэрытарыяльна блізкай) з’яўляецца воран. какошкі, маст. кокашки, кокашы, дзятл. кокішкі. Тут семантычны пераход кукішкі > калені, які цяжка вытлумачыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клу́чышча ’расчэп, лучына’ (Гарб.). Да лучышча, луч (гл.). Тут таксама цяжка вызначыць паходжанне пачатковага к. Параўн. клухтавіна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прарумя́ніць ’працерці, памыць, пачысціць’ (Ян.). Няясна. Магчыма, да румяніць (гл.), якое ужываецца тут пераносна: ’зрабіць светлым, ясным’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прарва́ць сов.
1. в разн. знач. прорва́ть;
п. панчо́ху — прорва́ть чуло́к;
вада́ ~ва́ла плаці́ну — вода́ прорвала́ плоти́ну;
п. варо́жую блака́ду — воен. прорва́ть вра́жескую блока́ду;
2. с.-х. прореди́ть, продёргать;
п. буракі́ — прореди́ть (продёргать) свёклу;
3. безл., разг. прорва́ть;
ён до́ўга маўча́ў, але тут і яго́ ~ва́ла — он до́лго молча́л, но тут и его́ прорва́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)