бісі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што і без дап.
Паўтарыць (паўтараць) або выканаць (выконваць) звыш праграмы які‑н. твор па жаданню публікі. Бісіраваць песню.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
алегрэ́та,
1. прысл. У тэмпе менш хуткім, чым алегра.
2. нескл., н. Музычны твор або яго частка ў такім тэмпе. Алегрэта з 7‑ай сімфоніі Бетховена.
[Іт. allegretto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арке́стравы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да аркестра (у 1 знач.). Аркестравае суправаджэнне. Аркестравы ансамбль.
2. Прызначаны для выканання аркестрам, напісаны для аркестра. Аркестравы твор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канта́біле,
1. прысл. Пявуча (для абазначэння характару выканання музычных твораў).
2. нескл., н. Пявучасць, напеўнасць мелодыю, а таксама музычны твор або частка яго, якія выконваюцца пявуча.
[Ад іт. cantabile — пявуча.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кінафі́льм, ‑а, м.
Твор кінамастацтва, прызначаны для дэманстрацыі на экране; кінакарціна. Навукова-папулярны кінафільм. Кінафільм для дзяцей.
•••
Панарамны кінафільм — кінафільм, створаны спосабам панарамнай кіназдымкі (гл. кіназдымка).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піцыка́та,
Спец.
1. прысл. Шчыпком, пальцам, а не смычком (пра ігру на смычковым музычным інструменце).
2. нескл., н. Музычны твор, які разлічаны на выкананне такім спосабам.
[Іт. pizzicato.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стварэ́нне ‘жывая істота, усё жывое’ (ТСБМ, Ласт., Гарэц., Касп., Сл. ПЗБ, Стан., Сержп. Прымхі). Ужыванне назоўніка стварэ́нне ‘тварэнне, твор’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Стан.) ад дзеяслова ствары́ць (гл. тварыць) у спецыяльным значэнні ‘створанае Богам’. Параўн. польск. stworzenie з аналагічным значэннем, якое, згодна з Сяткоўскім (Басай-Сяткоўскі, Słownik, 347), лічыцца семантычным багемізмам. Запазычаннем з чэшскай лічыцца польск. stworzyciel ‘тварэц’ (там жа), параўн. таксама ствары́цель ‘тс’ (Нас., Ласт., Гарэц., Стан.), укр. створи́тель ‘тс’, старое макед. створител ‘тс’. Як самастойныя ўтварэнні можна разглядаць створы́цца ‘зрабіцца’ (ТС), стварэ́нне ‘твар, вобраз, выгляд’; стварэння ні знаіць (пра бруднага, замурзанага) (Скарбы), стварэ́нец ‘чалавечая істота’ (Стан.), стварэ́ц ‘творца’ (Ласт.), створ ‘твор’ (Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аперэ́та, -ы, ДМ -рэ́це, мн. -ы, -рэ́т, ж.
1. Музычны камедыйны твор, у якім спевы чаргуюцца з размовай і танцамі.
2. Пастаноўка такога твора на сцэне.
Іграць у аперэце.
3. Тэатр, у якім ставяцца музычна-вакальныя творы камедыйнага характару.
|| прым. аперэ́тачны, -ая, -ае.
А. акцёр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Маляві́дла ’фарба’ (Сцяшк., Сцяшк. Сл.; астрав., Сл. ПЗБ), ’прыгожы твар пустой жанчыны’ (Нас.). Запазычана з польск. мовы, пасля атрымала на бел. тэрыторыі самастойнае семантычнае развіццё, параўн. польск. malowidło ’намаляваная рэч, жывапісны твор’, ’жывапіс’, ’касметыка для твару’. Аб суфіксе гл. таксама Сцяцко, Афікс. наз., 35–36.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гумарысты́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гумару, змяшчае ў сабе гумар (у 1, 2 знач.). Гумарыстычны твор. Гумарыстычны часопіс. Гумарыстычны тон. // Уласцівы гумару, гумарысту. Гумарыстычны талент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)