адчапі́цца сов.

1. (расцепляясь, отделиться) отцепи́ться;

ваго́н ~пі́ўся — ваго́н отцепи́лся;

2. перен. отцепи́ться, отде́латься, отвяза́ться; отста́ть;

ад яго́ ху́тка не адчэ́пішся — от него́ бы́стро не отде́лаешься (отце́пишься, отвя́жешься);

~пі́ся ад мяне́ — отцепи́сь (отвяжи́сь, отста́нь) от меня́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

балю́ча нареч.

1. бо́льно;

б. вы́цяць руку́ — бо́льно уда́рить ру́ку;

2. боле́зненно; мучи́тельно;

ён б. ўспрыма́е кры́тыку — он боле́зненно (мучи́тельно) воспринима́ет кри́тику;

3. в знач. безл. сказ. бо́льно;

мне б. за яго́ — мне бо́льно за него́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пад’е́хаць сов., в разн. знач. подъе́хать;

п. да ракі́ — подъе́хать к реке́;

п. на машы́не — подъе́хать на маши́не;

п. пад мост — подъе́хать под мост;

з яко́га бо́ку да яго́ п.? — с како́й стороны́ к нему́ подъе́хать?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уе́сці сов.

1. смочь есть;

тако́е салёнае, што не ўясі́ — тако́е солёное, что не смо́жешь есть;

2. уе́сть, уязви́ть, уколо́ть;

ну і ўеў жа я яго́ сяго́ння! — ну и уе́л (уязви́л, уколо́л) же я его́ сего́дня!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ухо́даць сов., разг.

1. изнури́ть, изму́чить;

так ~дала яго́ хваро́ба — так изнури́ла его́ боле́знь;

2. уби́ть, погуби́ть;

3. промота́ть, загуби́ть;

у. усе́ гро́шы — промота́ть все де́ньги;

◊ ~далі сі́ўку круты́я го́ркі — погов. уката́ли (уходи́ли) си́вку круты́е го́рки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вага́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. вагацца.

2. перан. Нерашучасць, няўпэўненасць; сумненне. Ныла сэрца. Тут быў і страх і ваганне, і адсутнасць надзейнага памочніка, што Андрэй лічыў самым важным. Пташнікаў. І таму, што не знаў ён ніколі Ні вагання, ні страху ў баю, За народ свой змагаўся, за волю, — Пра яго спяём песню сваю. Танк. Калі падышоў патрэбны аўтобус, .. [Алесь] без ваганняў ускочыў у яго і паехаў у напрамку да Камароўкі. Броўка.

3. перан. Няўстойлівасць, пераменлівасць. Ваганні тэмпературы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заста́ва, ‑ы; Р мн. ‑стаў; ж.

1. Гіст. Месца ўезду ў горад або выезду з яго, якое раней ахоўвалася вартай. Гарадская застава.

2. Атрад, які нясе ахоўную службу; варта. Выставіць заставы. □ Патржанецкі прыйшоў у лагер ужо вечарам. Ніхто не сустрэў яго. Ніякіх застаў, ніякіх вартавых не было. Чарнышэвіч.

3. Вайсковае падраздзяленне, якое ахоўвае ўчастак дзяржаўнай граніцы, а таксама месца знаходжання гэтага падраздзялення. Прывесці парушальніка на заставу.

4. Разм. Плаціна, застаўка. Стрыманая заставамі вада павольна круціцца перад мостам. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зру́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Добра прыстасаваны для выкарыстання, такі, якім лёгка ці прыемна карыстацца. Гэта быў невялікі, лёгкі і вельмі зручны аўтамат; ложа яго была аздоблена перламутрам, механізм ніколі не даваў асечкі. Шчарбатаў.

2. Добры, падыходзячы; такі, які патрэбен. Зручны выпадак. □ [Тварыцкі] знайшоў зручны момант. Выйшаў з хаты, ляпнуў дзвярамі. Чорны. Хлопцы выбралі зручнае месца пад кустом ажыны, адкуль быў відаць увесь сад. Хомчанка. // Практычны, выгадны. — Мне чалавек зручны патрэбен. І я яго знайду, вядома, знайду. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несмяро́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які жыве, існуе вечна; бессмяротны. — Як я хачу парой падкрасціся, сарваць з усёй зямлі заслону і ўбачыць, пачуць усё. Палажыць руку на пульсе жыцця, заслухацца ў яго біцці — творчым, несмяротным... Брыль. Камуністы — гэта людзі грознай сілы. Пакаленне несмяротнае байцоў. Куляшоў.

2. Які застаецца навечна ў памяці людзей. Несмяротны подзвіг. Несмяротная слава. □ Быў калісьці на свеце Сцэвола-герой. За айчыну — руку ён паклаў на агонь. Як узор несмяротнай адвагі такой у сталеццях праслаўлена імя яго... Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

но́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да ноша.

2. Ахапак, вязка (сена, саломы, дроў і пад.). Майскім вечарам Ірына несла на сабе з бліжняга алешніку ношку дроў. Даніленка. Пад’ёмны кран плаўна і лёгка апісаў дугу, быццам у яго клыках быў не дзевяцітонны груз, а ношка саломы. Гроднеў.

3. Здабыча пчалы за адзін вылет. Ліпавы цвет каштоўны не толькі тым, што ён дае мёд высокай якасці. З яго пчолы бяруць вельмі добрыя ношкі. Гавеман.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)