дзве́ры ед. нет дверь ж.;
○ глухі́я дз. — глуха́я дверь;
ца́рскія дз. — церк. ца́рские врата́;
◊ палі́тыка адчы́неных дзвярэ́й — поли́тика откры́тых двере́й;
лама́цца (бі́цца) у адчы́неныя дз. — ломи́ться в откры́тую дверь;
дзень адчы́неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;
пры зачы́неных дзвяра́х — при закры́тых дверя́х;
паказа́ць на дз. — (каму) показа́ть (указа́ть) на дверь (кому);
дз. ў дз. — дверь в дверь;
сту́кацца ў дз. — стуча́ться в дверь;
зачыні́ць дз. — (перад кім) закры́ть дверь (перед кем);
бра́знуць дзвяра́мі — хло́пнуть две́рью;
дз. не стыка́юцца — дверь не закрыва́ется
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
высо́кі в разн. знач. высо́кий;
в. чалаве́к — высо́кий челове́к;
~кае не́ба — высо́кое не́бо;
~кая тэмперату́ра — высо́кая температу́ра;
в. го́лас — высо́кий го́лос;
~кая тэ́хніка — высо́кая те́хника;
~кая я́касць — высо́кое ка́чество;
~кая ідэ́йнасць — высо́кая иде́йность;
~кая мэ́та — высо́кая цель;
в. го́нар — высо́кая честь;
~кая но́та — высо́кая но́та;
в. госць — высо́кий гость;
в. стыль — высо́кий стиль;
~кія шыро́ты — высо́кие широ́ты;
◊ пту́шка ~кага палёту — пти́ца высо́кого полёта;
гавары́ць аб ~кіх матэ́рыях — говори́ть о высо́ких мате́риях;
быць ~кай ду́мкі — (аб кім, чым) быть высо́кого мне́ния (о ком, чём)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вяро́ўка ж. верёвка; кана́т м.; бечева́;
◊ віць ~кі — (з каго) вить верёвки (из кого);
в. пла́ча — (па кім) верёвка (петля́) пла́чет (по ком);
з ве́тру ~кі віць — нести́ (поро́ть) ахине́ю (дичь, вздор, ерунду́, галиматью́, чепуху́, чушь);
і на ~ўцы не заця́гнеш — и на верёвке не зата́щишь, и во́локом не зата́щишь;
сам на сябе́ ~ку ўе — сам себе́ я́му ро́ет;
цягну́ць на ~ўцы — (каго) тащи́ть (тяну́ть) на верёвке (кого);
абы́ каро́ўка, бу́дзе і в. — посл. есть в мошне́, так бу́дет и в квашне́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падзялі́цца сов.
1. раздели́ться;
атра́д ~лі́ўся на чаты́ры па́ртыі — отря́д раздели́лся на четы́ре па́ртии;
2. (распределиться) раздели́ться;
на́шы фу́нкцыі ~лі́ліся — на́ши фу́нкции раздели́лись;
3. (о числах) раздели́ться;
4. (произвести раздел имущества) раздели́ться, подели́ться;
5. подели́ться;
п. апо́шнім кава́лкам хле́ба — подели́ться после́дним куско́м хле́ба;
6. (з кім, чым) перен. подели́ться; посвяти́ть (кого, что во что);
п. з тава́рышам сваі́мі пла́намі — подели́ться с това́рищем свои́ми пла́нами; посвяти́ть това́рища в свои́ пла́ны;
7. перен. раздели́ться;
пры абмеркава́нні ду́мкі ~лі́ліся — при обсужде́нии мне́ния раздели́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́ўны
1. в разн. знач. ро́вный; (без изгибов — ещё) прямо́й;
бе́лыя ~ныя зу́бы — бе́лые ро́вные зу́бы;
~ная пляцо́ўка — ро́вная площа́дка;
р. хара́ктар — ро́вный хара́ктер;
~нае вудзі́льна — прямо́е уди́лище;
2. одина́ковый, ра́вный;
ля пуце́й ляжа́лі ~ныя ку́чы ву́галю — о́коло путе́й лежа́ли одина́ковые (ра́вные) ку́чи у́гля;
3. (такой же, имеющий такое же значение) ра́вный;
р. з кім-, чым-не́будзь — ра́вный (ра́вен) кому́-, чему́-л.;
◊ на ~най назе́ — на ра́вной ноге́;
на ~ным ме́сцы — на ро́вном ме́сте;
як ро́ўныя — на ра́вных;
ро́ўны лік — ро́вный счёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вне предлог с род.
1. (снаружи за пределами) па-за (кім, чым);
вне до́ма па-за до́мам;
вне ко́нкурса па-за ко́нкурсам;
вне зако́на па-за зако́нам;
3. (без) без (каго, чаго); (сверх) звыш (каго, чаго);
вне о́череди без чаргі́;
вне пла́на звыш пла́на;
вне вся́кого сомне́ния без уся́кага сумне́ння;
◊
вне вся́кого сравне́ния вышэ́й за ўся́кае параўна́нне;
вне вре́мени и простра́нства па-за ча́сам і прасто́рай;
вне себя́ не по́мнячы сябе́, не ў сабе́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мне́ние ср. ду́мка, -кі ж.; (взгляд на что-л.) по́гляд, -ду м.; (суждение) меркава́нне, -ння ср.;
обще́ственное мне́ние грама́дская ду́мка;
◊
осо́бое мне́ние асо́бая ду́мка;
по моему́ мне́нию на маю́ ду́мку, на мой по́гляд;
я того́ мне́ния, что… я тако́й ду́мкі, што…;
обменя́ться мне́ниями абмяня́цца ду́мкамі (меркава́ннямі);
разделя́ть чьё-л. мне́ние падзяля́ць чыю́-не́будзь ду́мку (по́гляд);
быть высо́кого мне́ния (о чём-л., о ком-л.) быць высо́кай ду́мкі (аб чым-небудзь, аб кім-небудзь).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пощади́ть сов.
1. (дать пощаду) злі́тавацца; (пожалеть) пашкадава́ць (каго, што); (помиловать) памі́лаваць (каго, што), злі́тавацца (над кім, над чым);
пощади́ меня́ злі́туйся на́да мной, пашкаду́й мяне́;
2. (поберечь) паберагчы́, паашчаджа́ць; (пожалеть) пашкадава́ць (каго, што, чаго); (отнестись бережно, заботливо) пашанава́ць; (сохранить) захава́ць (што), дарава́ць (што, каму);
пощади́ своё здоро́вье пашану́й сваё здаро́ўе, пашкаду́й свайго́ здаро́ўя;
жи́зни не пощажу́ жыцця́ не пашкаду́ю;
пощади́ть чью́-л. жизнь захава́ць чыё-не́будзь жыццё, дарава́ць каму́-не́будзь жыццё.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недоста́ток м.
1. (нехватка) недахо́п, -пу м.; няста́ча, -чы ж.; прост. брак, род. бра́ку м.;
нет недоста́тка (в ком, чём) няма́ няста́чы (у кім, чым), брак (чаго);
за недоста́тком, по недоста́тку з-за недахо́пу;
2. (нужда) разг. няста́ча, -чы ж.;
3. (изъян) зага́на, -ны ж.; (погрешность) хі́ба, -бы ж.; (недочёт) недахо́п, -пу м.;
недоста́ток зре́ния зага́на зро́ку;
за недоста́тком з-за недахо́пу (праз недахо́п, з прычы́ны недахо́пу);
за недоста́тком вре́мени з-за недахо́пу ча́су;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
среди́ предлог с род.
1. (в середине) сяро́д, пасяро́д (каго, чаго);
среди́ пло́щади разби́т сквер сяро́д (пасяро́д) пло́шчы паса́джаны сквер;
просну́лся среди́ но́чи прачну́ўся сяро́д но́чы;
2. (между) памі́ж, між (кім, чым); сяро́д;
среди́ его́ книг бы́ло мно́го нау́чных сяро́д яго́ кніг было́ шмат навуко́вых;
среди́ лесо́в и боло́т памі́ж (між) лясо́ў і бало́т;
3. (в какой-л. среде) сяро́д;
быть среди́ друзе́й быць сяро́д сябро́ў;
◊
среди́ бе́ла дня сяро́д бе́лага дня.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)