Прыты́рак ’дурань’, прыты́раны ’дурнаваты’ (шчуч., З нар. сл.; жлоб., Жыв. сл.; бых., Жыв. НС). Утворана ад *прытырыць з суф. ‑ак; параўн. праты́рыць. Параўн. укр. прити́ритися ’недарэчна або не ў час прыйсці, прыехаць’, славен. pritirati ’прыгнаць’ і пад. (< *tirati ’церці’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зазлава́ць, ‑злую, ‑злуеш, ‑злуе; ‑злуём, ‑злуяце; зак.
Прыйсці ў стан азлаблення; раззлавацца. [Міхалку] стала страшна, што Зося можа зазлаваць і зусім пакінуць яго. Чорны. [Юрась] зразумеў, што я пацвельваюся, і зазлаваў. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заману́цца, ‑нецца; безас. зак., з інф.
Разм. Прыйсці ў галаву, захацецца. Неяк на зімовых канікулах мне заманулася паездзіць па тых гарах, дзе раней кіпела ў снежных віхурах наша дзяцінства. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагада́цца, ‑аецца; зак.
Успомніцца, прыйсці на памяць. Нагадалася даўняя казка. □ [Лёдзі] зрабілася маркотна. Нагадаўся цяжкі дзень, калі яна, уцёкшы з дому, ляжала каля сасны на мокрай зямлі пад такім жа дажджом. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Прыйсці, прытупаць. Аднаго разу жонка Браніслава з кошыкам прытэпала да Марціна прасіць дапамогі. Карпюк. Неўзабаве на кухні сабралася ўся сям’я. Нават маленькая Люся прытэпала. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парашы́ць, -рашу́, -рэ́шыш, -рэ́шыць; зак., што, на чым і з інф. (разм.).
1. Прыняць якое-н. рашэнне, рашыць.
Парашылі, што трэба ехаць неадкладна.
Ну, на чым вы тут парашылі?
2. Падумаўшы, разважыўшы, прыйсці да якога-н. вываду.
Усё абгледзеўшы, мы парашылі, што нехта ўжо тут быў да нас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паваліўшыся, рассыпацца, распасціся.
Бабка снапоў развалілася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). перан. Прыйсці ў заняпад; разладзіцца.
Справа развалілася.
3. Сесці, неакуратна, шырока раскінуўшы рукі і ногі (разм.).
Р. на канапе.
|| незак. разва́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
умо́віцца, -о́ўлюся, -о́вішся, -о́віцца; зак., з кім пра што, аб чым і з інф.
Дамовіцца, прыйсці да агульнай згоды адносна чаго-н.
У. пра тэрмін або аб тэрміне ад’езду.
У. з кім-н. пра сустрэчу або аб сустрэчы ці сустрэцца.
|| незак. умаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. умаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мітуслі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць мітуслівага. [Пачулія:] — Найбольш мне мітуслівасць твая не падабаецца, я люблю працаваць спакойна: выйграў — добра, прайграў — плакаць не буду. Самуйлёнак. Варта было прыйсці Галынскаму, як разгубленасць і мітуслівасць зніклі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́йсце, ‑я, н.
Разм. Тое, што і прышэсце. За плячыма ў салдат блукала па полі смерць .. Закружыўшыся ў віхорных скоках, яна насілася над полем за акопамі і папярэджвала аб сваім прыйсці. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)