Абла́савацца ’аблюбаваць сабе нешта смачнае і мець цягу да яго’ (КЭС). Гл. ласы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праця́гуваць ’мець акцэнт пэўнай мовы’ (воран., Сл. ПЗБ). З польск. (za)przeciągiwać ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыкме́ць ’набыць’ (Мат. Гом.). Верагодна, кантамінацыя дзеясловаў прыкме́ціць і (зай)ме́ць/прыйма́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выгляда́ць ’чакаць’ (Яруш.); ’пазіраць; мець выгляд’ (БРС, Гарэц., Яруш., КЭС, лаг.), укр. вигляда́ти ’тс’, рус. выгля́дывать ’вызіраць, паказвацца, мець выгляд’, польск. wyglądać ’вызіраць, цікаваць, чакаць’. Да глядзець; параўн. аналагічныя ўтварэнні з іншымі дзеясловамі — вы‑зіраць, рус. вы‑сматривать ’тс’, значэнне ’мець выгляд’ другаснае; параўн. рус. выглядеть ’тс’, польск. wyglądać ’тс’, чэш. vyhližet ’тс’, рус. выглядеть лічаць калькай з ням. aussehen, чым тлумачыцца незак. тр. дзеяслова, незалежна ад наяўнасці прыстаўкі вы‑ (Фасмер, 2, 367; Шанскі, 1, В, 220).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адахво́ціць, ‑ахвочу, ‑ахвоціш, ‑ахвоціць; зак., каго.
Прымусіць адвыкнуць ад чаго‑н.; адвучыць, выклікаць неахвоту да чаго‑н.; адбіць ахвоту хадзіць, рабіць што‑н., мець зносіны з кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаджэ́нне ср. хожде́ние;
◊ х. ў наро́д — хожде́ние в наро́д;
х. па му́ках — хожде́ние по му́кам;
мець х. — име́ть хожде́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шэ́лег м., уст. полу́шка ж.;
◊ не мець ні ~га — не име́ть ни полу́шки;
ні на ш. — ни на грош
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
изоби́лие ср. бага́цце, -цця ср., даста́так, -тку м.;
изоби́лие проду́ктов бага́цце праду́ктаў;
прийти́ к изоби́лию прыйсці́ к даста́тку;
наступи́ло изоби́лие прыйшло́ бага́цце;
име́ть всего́ в изоби́лии мець ва ўсім даста́так, мець усяго́ ў даста́тку, мець усяго́ ў вялі́кай ко́лькасці;
у нас в изоби́лии расту́т лека́рственные тра́вы у нас у вялі́кай ко́лькасці расту́ць ле́кавыя тра́вы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дачыне́нне ’дачыненне’ (БРС). Магчыма, паланізм. Параўн. польск. mieć do czynienia ’мець справу’ (з кімсьці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ка́рак, ‑рка, м.
Разм. Задняя частка шыі ў жывёлы і чалавека. Аграмадны, мускулісты, з высокім гарбатым каркам,.. [зубр] стаяў нібы абліты з бронзы. Краўчанка.
•••
Браць (узяць) за карак гл. браць.
Гнаць у карак гл. гнаць.
Гнуць карак гл. гнуць.
Даць па карку гл. даць.
Мець галаву (на карку) гл. мець.
Сесці на карак каму гл. сесці.
Стаяць над каркам гл. стаяць.
Сядзець на карку у каго гл. сядзець.
кара́к,
гл. каракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)