пазбяга́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Збегчыся — пра ўсіх, многіх. На такую ўрачыстасць, як пілаванне ўсім сялом старое таполі, пазбягаліся дзеці. Лужанін. На дапамогу ўрадніку пазбягаліся панскія стражнікі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаві́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць самавітага. Ва ўсёй постаці.. [спадарожніка] і ў выразе твару падкрэслівалася ўпэўненасць і самавітасць. Ракітны. Дзеці самі падпарадкоўваліся.. [Сярожу], паважаючы яго самавітасць, не па ўзросту сталы розум. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяплі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да цяпліцы. Цяплічная гаспадарка. // Вырашчаны ў цяпліцы. Цяплічныя агуркі.
2. перан. Спешчаны, распешчаны; які ахоўваецца кім‑, чым‑н. ад цяжкасцей. Цяплічныя дзеці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбудзі́цца сов.
1. разг. просну́ться;
дзе́ці ўзбудзі́ліся ад шу́му — де́ти просну́лись от шу́ма;
2. возбуди́ться; взвинти́ться;
не́рвы ўзбудзі́ліся — не́рвы взвинти́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзятва́ 1, ‑ы, ж., зб.
Лічынкі пчол, чарва; маладыя пчолы.
дзятва́ 2, ‑ы, ж., зб.
Разм. Дзеці (у 1 знач.). [Двор] аж гудзеў ад піску, смеху, крыку і плачу дзятвы. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разжа́лаваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разжалаваць.
2. у знач. прым. Якога разжалавалі. Сярод [гайдуцкага] племені трапляліся розныя людзі: дзеці дробных збяднелых паноў, чыноўнікаў, разжалаваныя афіцэры царскай арміі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сваво́льнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Тое, што і сваволіць. Як і ўсе дзеці, ён [Алік] свавольнічае, дакучае непаседлівасцю. Гарбук. Свавольнічаў, маці не слухаў. Дык яна за вушы яго [Сашку] часцяком скубла. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узмацне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узмацніцца, павялічыцца ў сіле, стаць больш трывалым.
Вецер узмацнеў.
Голас узмацнеў.
Лёд узмацнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш моцным (у 6 знач.), умацавацца.
Гаспадарка ўзмацнела.
3. Стаць больш здаровым, вынослівым.
За лета дзеці ўзмацнелі.
|| наз. узмацне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́йны, -ая, -ае (разм.).
1. Які звяртае на ўсё пільную ўвагу; здольны востра чуць, тонка адчуваць.
Дзеці былі пад чуйным наглядам маці.
Чуйнае вуха.
2. Які востра перажывае што-н., рэагуе на што-н.
Ч. да чужога гора.
3. Асцярожны; насцярожаны.
Чуйныя крокі.
4. Неглыбокі, чуткі.
Ч. сон.
Чуйная дрымота.
|| наз. чу́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суня́цца, суніму́ся, суні́мешся, суні́мецца; суніміся; зак.
1. Перастаць шумець, крычаць і пад.; супакоіцца.
Дзеці суняліся і леглі спаць.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спыніцца, перастаць дзейнічаць.
Вечарам дождж суняўся.
На душы не сунімаецца трывога (непакоіць, турбуе).
3. Перастаць рухацца; спыніць рух, ход.
Мапеды звярнулі ў лес і суняліся.
|| незак. суніма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)