Verbum

уміра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Перастаць жыць, а таксама вянуць, сохнуць (пра расліны).

Уміралі за радзіму.

У. са смеху (перан.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікаць, прападаць (кніжн.).

Такія словы не ўміраюць у вяках.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Адыходзіць у мінулае (пра грамадскія з’явы і пад.).

Старое ўмірае, а новае нараджаецца.

характарызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Даць (даваць) характарыстыку каму-, чаму-н.

Х. вучня з боку паводзін.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выявіць (выяўляць) адметную рысу, асаблівасць каго-, чаго-н.

Яго характарызуе чуласць да людзей.

Нашу літаратуру характарызуе дэмакратычнасць.

|| зак. таксама ахарактарызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).

парк², -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -а. Перасоўны склад для забеспячэння арміі.

Артылерыйскі п.

Гарматны п.

2. -а. Месца стаянкі і рамонту транспартных сродкаў.

Аўтобусны п.

Тралейбус ідзе ў п.

3. -у. Сукупнасць транспартных сродкаў рухомы састаў, а таксама наогул сукупнасць машын, механізмаў і пад.

Аўтамабільны п.

П. сельскагаспадарчых машын.

Танкавы п.

|| прым. па́ркавы, -ая, -ае.

рэда́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. гл. рэдагаваць.

2. Разнавіднасць тэксту якога-н. твора.

Раман у дзвюх рэдакцыях.

3. Тая ці іншая фармулёўка, выказванне думкі.

Пункт пратакола ў новай рэдакцыі.

4. Група работнікаў, што рэдагуюць якоен. выданне, а таксама аддзел выдавецтва, які рыхтуе рукапісы да друку.

Галоўная р.

Тэхнічная р.

Р. мастацтва.

|| прым. рэдакцы́йны, -ая, -ае.

семі́ты, -аў, адз. семі́т, -а, М -мі́це, м.

Група блізкіх па мовах народаў, былых або цяперашніх насельнікаў паўднёва-заходняй Азіі і паўночнай Афрыкі, да якіх адносяцца старажытныя вавіланяне, асірыйцы, фінікійцы і іншыя, а таксама сучасныя народы: арабы, яўрэі, сірыйцы, эфіопы.

|| ж. семі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. семі́цкі, -ая, -ае і семіты́чны, -ая, -ае.

сігнату́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж. (спец.).

1. Частка рэцэпта з указаннем спосабу ўжывання лякарства, а таксама копія рэцэпта, якая прыкладаецца аптэкай да выдадзенага лякарства.

2. спец. Лічба, якая абазначае парадкавы нумар друкаванага аркуша (друкуецца злева ўнізе на першай старонцы кожнага аркуша).

|| памянш. сігнату́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. сігнату́рны, -ая, -ае.

нова... (а таксама нава...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач.:

1) новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр.: новазаведзены, новаўтварэнне;

2) які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр.: новаадкрывальнік, новапасяленец;

3) не старажытны (у 1 знач.), напр., новаеўрапейскі;

4) які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр.: нованароджаны, новапрызначаны.

нож, нажа́, мн. нажы́, нажо́ў, м.

Прылада для рэзання, якая складаецца з ляза і тронак, а таксама рэжучая частка розных машын, інструментаў.

◊

Без нажа зарэзаць — дапячы каму-н. прыдзіркамі, папрокамі.

На нажах з кім — у варожых адносінах.

Нож у спіну каму — аб подлым, здрадніцкім учынку.

(Як) нож у сэрца — наносіць крыўду, боль, пакуты.

|| прым. нажавы́, -а́я, -о́е.

Нажавая рана.

пазы́ка, -і, ДМ -зы́цы, мн. -і, -зы́к, ж.

1. Фінансавая аперацыя, якая заключаецца ў атрыманні грошай у доўг на пэўных умовах.

Дзяржаўная ўнутраная п.

2. Выдача ў доўг на пэўных умовах грошай, рэчаў і пад., а таксама грошы, рэчы і пад., узятыя ў доўг.

Грашовая п.

Незваротная п.

|| прым. пазыко́вы, -ая, -ае.

Пазыковая аперацыя.

П. банк.

дзяся́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Адзінка падліку, роўная дзесяці, а таксама дзесяць аднолькавых прадметаў.

Д. яек.

2. Дзесяць год узросту.

Дзявяты д. пайшоў.

3. мн. Перадапошняя лічба шматзначнага ліку.

Клас адзінак, дзясяткаў, соцень.

4. мн. Пра вялікую колькасць чаго-н.

Да яго звяртаюцца дзясяткі людзей.

◊

Не з баязлівага дзясятка хто (разм.) — пра смелага, рашучага чалавека.