змясці́ць, змяшчу́, зме́сціш, зме́сціць; зме́шчаны; зак.
1. каго-што. Умясціць у сабе.
Клуб не мог з. усіх прысутных.
2. каго-што. Знайсці месца для каго-, чаго-н., умясціць унутр чаго-н.
З. усе рэчы ў шафу.
3. каго-што. Даць памяшканне для жылля, месца каму-, чаму-н.
З. прыезджых у гасцініцу.
З. трусоў у клеткі.
4. каго-што. Аддаць куды-н. для якой-н. мэты.
З. хворага ў бальніцу.
З. грошы ў банк.
5. што. Надрукаваць, апублікаваць.
З. аб’яву ў газеце.
6. каго (што). Звольніць з пасады (разм.).
З. загадчыка.
|| незак. змяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. змяшчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.
1. Адна з пяці рухомых канцавых частак кісці рукі, ступні нагі (у чалавека) або лапы (у жывёлы).
Безыменны палец.
2. У машынах, механізмах і пад.: замацаваная дэталь у выглядзе акруглага стрыжня (спец.).
Поршневы п.
◊
Праз пальцы глядзець на каго-што (разм., неадабр.) — свядома не заўважаць каго-, што-н.; абыякава ставіцца да каго-, чаго-н.
Ведаць як свае пяць пальцаў каго-што (разм.) — ведаць вельмі добра.
Пальцам паказваць на каго-што (разм.) — указваць, звяртаць асобую ўвагу на каго-, што-н.
|| памянш. па́льчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым. па́льцавы, -ая, -ае.
П. сустаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Наць ’зварот (да каго-небудзь)’ (Касп.). Паводле Блесэ (St. baltici, 5, 1935–1936, 16), з лат. пасі ад nokt ’ісці, прыходзіць’, што разглядаецца як лакальнае запазычанне ў межах беларускай мовы (гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 70).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыту́каць ’аглушаць заўсёднай лаянкай; прымушаць лаянкай да працы’ (Нас.), ’прымусіць (настойлівымі патрабаваннямі)’ (Мат. Маг., Юрч. СНС), прытука́ць, прытуха́ць ’абгаворваць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Рус. смал. приту́кивать ’лаяць каго-небудзь, прымушаючы працаваць’. Да ту́каць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
посвяща́ть несов.
1. (кого, что, во что) дзялі́цца (з кім, чым, з чым); адкрыва́ць (каму, чаму, што); знаёміць (каго, што, з чым); інфармава́ць (каго, што, аб чым); раска́зваць (каму, чаму, пра што); уво́дзіць (каго, што, у што);
2. (кого, что, кому, чему) прысвяча́ць;
3. (возводить в звание) пасвяча́ць; см. посвяти́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго (што) і каго-чаго.
1. Правесці некаторы час у чаканні каго-, чаго-н.
П. добрага надвор’я.
Пачакай, усё ўладзіцца.
2. Тое, што і памарудзіць.
◊
Пачакай(це)! (разм.) — выражэнне перасцярогі, пагрозы.
Ах, свавольнікі, пачакайце, я зараз з вамі разбяруся!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
набрысці́, -брыду́, -брыдзе́ш, -брыдзе́; -брыдзём, -брыдзяце́, -брыду́ць; -бры́ў, -брыла́, -ло́; -брыдзі; зак.
1. на каго-што і без дап. Ідучы, выпадкова на каго-, што-н. наткнуцца, натрапіць, убачыць каго-, што-н.
Н. на леснічоўку.
2. безас. Прыйсці ў нейкай колькасці (разм.).
Набрыло нямала разявак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адніма́ць несов.
1. (каго, што ад каго, чаго) отнима́ть;
2. (што ад чаго) мат. вычита́ть (что из чего) отнима́ть;
3. (што) отнима́ть, поглоща́ть;
4. (што) безл. парализова́ть;
5. (што) отнима́ть, ампути́ровать;
1-5 см. адня́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вто́рить несов.
1. (кому, чему) паўтара́ць (каго, што); (поддакивать) падта́кваць (каму, чаму);
2. муз. турава́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вдохну́ть сов., прям., перен. удыхну́ць;
вдохну́ть в кого́-л. бо́дрость удыхну́ць у каго́-не́будзь бадзёрасць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)