◎ Пло́ўкі *пра сала, якое выдзяляе шмат тлушчу’ (чач., ЛА, 4). Да плсівіць 2, плаўкі 4 (гл.). Мену а > о Карскі (1, 98) тлумачыць лабіялізацыяй а пераду.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Но́на ’многа, шмат’ — «дзіцячае» слова (Клім.). Утворана шляхам спрашчэння зыходнага слова (м)но(го) і падваення складоў, параўн. нёню ’не хачу’ (гл.), славен. nȏna ’баба’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перакалаці́ць (пэрэколоты́ты) ’шмат разоў узараць (пра поле)’ (Выг.). Фармальна ўзыходзіць да пера- і калаці́ць (гл.), аднак у апошнім значэнне ’араць’ адсутнічае. Магчыма, збліжанае з мяшаць ’пераворваць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бязво́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Пазбаўлены вады, вільгаці. На шмат кіламетраў цягнуліся бязводныя, высушаныя гарачым ліпеньскім сонцам палі. Шамякін.
2. Які не мае ў сваім саставе вады, вільгаці. Бязводная серная кіслага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адусю́ль, прысл.
З розных месцаў, з усіх бакоў. Шмат адусюль прыходзіла людзей: З суседніх вёсак, з дальніх хутароў. Танк. У класе падняўся рогат, адусюль чуліся вясёлыя жарты і выгукі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парася́чы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да парасяці. Парасячыя сляды. □ Шмат наз’язджалася [на кірмаш] з ваколічных вёсак і хто з чым: хто з парасячым піскам, хто з куранячым ціўканнем у клетках. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадвы́значыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Наперад вызначыць, абумовіць што‑н. Купала значна пашырыў жанравыя рамкі нашай літаратуры, шмат у чым прадвызначыў шляхі далейшага яе развіцця. Гіст. бел. сав. літ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебяста́ць, хлебяшчу, хлябешчаш, хлябешча; незак.
Абл. Стракатаць, трашчаць (пра работу механізмаў, машын і пад.). У Забыліне хлебястаў кулямёт. Стралялі адтуль на імшары цяпер ужо не сціхаючы. Пташнікаў. // Балбатаць, шмат гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматпавярхо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае некалькі ці шмат паверхаў. — Вось гэта будыніна! — затрымаўся.. [Саня] каля шматпавярховага дома і, прытрымліваючы за брыль шапку, агледзеў яго некалькі разоў з нізу да верху. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапрацава́ць сов., в разн. знач. прорабо́тать;
п. шмат год на адны́м прадпрые́мстве — прорабо́тать мно́го лет на одно́м предприя́тии;
п. дэта́лі кампазі́цыі — прорабо́тать дета́ли компози́ции
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)