карбюра́тар, ‑а, м.

Прыбор у рухавіку ўнутранага згарання для ўтварэння гаручай сумесі з вадкага паліва і паветра.

[Фр. carburateur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карбюра́цыя, ‑і, ж.

Утварэнне гаручай сумесі з вадкага паліва (напрыклад, бензіну) і паветра ў рухавіках ўнутранага згарання.

[Фр. carburation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смог, ‑а, м.

Забруджанае дымам і пылам паветра, якое ў выглядзе туману доўгі час вісіць над горадам.

[Англ. smog ад smoke — дым і fog — туман.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узыхо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які падымаецца, павышаецца; проціл. зыходны. Узыходныя патокі паветра. Узыходныя шляхі.

•••

Узыходная інтанацыя гл. інтанацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бамбі́ць, -блю́, -бі́ш, -бі́ць; -бім, -біце́, -бя́ць; незак., каго-што.

1. Атакаваць з паветра, скідваючы бомбы.

2. перан. Безупынна турбаваць каго-н. просьбамі, лістамі і пад. (разм.).

|| наз. бамбёжка, -і, ДМ -жцы, ж. (да 1 знач.; разм.).

Трапіць пад бамбёжку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абадзьму́ць, -му́, -ме́ш, -ме́; -мём, -мяце́, -му́ць; -мі́; -му́ты; зак., каго-што (разм.).

1. Абвеяць, абдаць паветранай плынню.

Свежы вецер абадзьмуў твар.

2. Ачысціць, сагнаць што-н. зверху струменем паветра.

А. пыл.

|| незак. абдзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абдзіма́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ху́каць, -аю, -аеш, -ае; незак., на каго-што, у што і без дап.

Выпускаць ротам струмень паветра, каб сагрэць, прыцішыць боль і пад.

Х. на рукі.

|| аднакр. ху́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| зак. паху́каць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ху́канне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазяха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

Міжвольна сутаргава ўдыхаць і адразу выдыхаць паветра з шырока адкрытым ротам (пры жаданні спаць, пры стоме).

|| аднакр. пазяхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. пазяха́нне, -я, н.

|| прым. пазяха́льны, -ая, -ае (спец.).

Пазяхальныя рухі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

та́мбур¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыбудова каля ўваходных дзвярэй, якая засцерагае ад пападання ў памяшканне халоднага паветра.

2. Закрытая пляцоўка пасажырскага чыгуначнага вагона.

3. Цыліндрычная або шматгранная верхняя частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).

|| прым. та́мбурны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Надво́р’е 1 ’месца па-за жылымі пабудовамі; дворышча’ (Нас., Яшк., Федар.), параўн. укр. надвірʼя, рус. надворье, польск. nadworze, чэш. nádvoři — усё да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (месца), гл. двор, надворак.

Надвор’е 2 ’чыстае паветра, пагода’ (Нас.), ’надвор’е’ (Сл. ПЗБ, ТС), надворʼя ’надвор’е, пагода’ (Бяльк.), рус. надворье ’тс’. Да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (стан паветра і інш.), гл. двор.

Надвор’е 3 ’медыц. стул’ (ТС). Эўфемізм, да папярэдняга слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)