Verbum

на², часц.

1. Вазьмі, бяры; атрымлівай.

На яблык, занясі брату.

На табе, нябожа, што мне нягожа (прыказка).

2. Ужыв. для падзывання сабакі.

На, цюцька, на!

◊

Вось табе і на! (разм.) — вокліч з выпадку чаго-н., што выклікае здзіўленне, расчараванне.

На табе (разм.) — ужыв. пры выказванні здзіўлення, выкліканага нечаканасцю, неспадзяванасцю чаго-н.

про́бны¹, -ая, -ае.

1. Узяты на пробу¹, прызначаны для ўзяцця пробы¹.

Пробныя духі.

П. камень (перан.: пра ўчынак, выпадак, па якім робяць вывад аб трываласці, каштоўнасці, сіле чаго-н.). П. шар (перан., уст.: пра дзеянне, пры дапамозе якога імкнуцца высветліць што-н.).

2. Які робіцца для выпрабавання, праверкі.

П. рэйс.

ля́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

Шырокі рэмень са скуры ці моцнай тканіны, які перакідваецца цераз плячо пры перацягванні, пераносцы грузу і інш.

Адвязаць лямкі.

◊

Цягнуць лямку (разм.) — займацца цяжкай аднастайнай працай, справай.

|| памянш. ля́мачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. ля́мачны, -ая, -ае.

развіта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. з кім. Абмяняцца развітальнымі словамі, паціснуць адзін аднаму рукі пры расставанні.

Р. перад ад’ездам.

2. з кім-чым. Пакінуць што-н., расстацца.

Р. са службай.

◊

Развітацца з белым светам (з жыццём) — памерці.

|| незак. разві́твацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. развіта́нне, -я, н. (паводле 1 знач.).

расстраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. каго (што). Падвергнуць расстрэлу (у 2 знач.).

Р. здрадніка.

2. каго-што. Падвергнуць моцнаму абстрэлу з блізкай адлегласці.

Р. варожы эшалон з боепрыпасамі.

3. што. Зрасходаваць пры стральбе.

Р. усе патроны.

|| незак. расстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расстрэ́л, -у, м. і расстрэ́льванне, -я, н.

спрэ́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Абмеркаванне якога-н. пытання, пры якім кожны адстойвае сваю думку, пазіцыю.

Вучоныя спрэчкі.

Спрэчкі не на жарт.

2. Аспрэчванне правоў на валоданне чым-н.

С. за бацькоўскую хату.

3. толькі мн. Публічнае абмеркаванне якіх-н. пытанняў.

Спрэчкі па дакладзе старшыні.

тані́раваць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; зак. і незак., што (спец.).

1. Надаць (надаваць) поўнае гучанне музычнаму або маўленчаму тэксту (пры спяванні, чытанні і пад.).

2. Пакрыць (пакрываць) фарбай што-н. да патрэбнага тону; зрабіць (рабіць) дэкаратыўную апрацоўку з мэтай імітацыі.

|| наз. тані́раванне, -я, н. і таніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.