пашуме́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
Шумець некаторы час. І ўсё ідзе сваёй ступою — Няхай і дожджык пашуміць. Колас. Члены брыгады пашумелі, але выйшлі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхо́джаны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Разбіты, папсаваны доўгай хадою. Расходжаныя прыступкі. □ Ідзе .. [сусед] пасярод дарогі і шырокімі расходжанымі ступнямі босых ног мякка шлёпае па пяску. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сентымента́льшчына, ‑ы, ж.
Разм. пагард. Сентыментальныя ўчынкі, размовы. Гаворка ідзе толькі аб некаторым абмежаванні лірычнай стыхіі там, дзе яна звязана з непатрэбнай сентыментальшчынай. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чапе́льнік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і чапяльнік. Затым.. [Гарвась] ідзе да качарэжніка, доўга гаўкае, не знаходзіць чапельніка, і нечакана заўважае новы, акуратна выгаблеваны. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аніга́дкі, прысл.
Разм.
1. Адпавядае выразу: «хоць бы што». Нашкодзіў і анігадкі. □ Іменна, галубок, драч. Мы яго дзеркачом завём, — разгаварыўся дзед Мікалай. — Кажуць, птушка тая пехатой шыбуе з самой Афрыкі. Ідзе і ідзе сабе і анігадкі. Даніленка.
2. Спакойна, са спакойнай душой. Было ўсё прадугледжана для таго, каб за пагодаю схапіць сена, скідаць яго ў стагі і быць анігадкі на ўсю зіму. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́шы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ідзе пехатой. Пешы чалавек. □ Да Дубовай грады ехалі матацыклісты, цягнуліся дзве павозкі і крочыла вялікая група пешых салдат. Федасеенка. // у знач. наз. пе́шы, ‑ага, м. Той, хто ідзе пехатой. Пешы коннаму не таварыш. Прыказка.
2. Які праводзіцца, ажыццяўляецца пехатой. Пешы паход.
3. Пяхотны, не конны. Пешы строй. □ Вакол.. [парламента] тоўпіліся ўзмоцненыя атрады паліцыі, коннай, пешай і на матацыклах. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Астрэ́шыць, остре́шить ’пакрыць хату саломай’ (Шушк.). Дзеяслоў утвораны цыркумфіксам о‑ — ‑ити ад стреха ’страха’ (гл. страха). Адсюль і остришнык (Клім.) ’саламяны снопік, які ідзе ў ніжні рад для пакрыцця страхі’: стреха — острешие — острешьный — острешник.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няе́зджаны, ‑ая, ‑ае.
Такі, па якому зусім або даўно не ездзілі. Машыны ішлі напрасткі, выбіраючы абавязкова няезджаную паверхню. Мележ. Каленік ідзе даўно няезджанай дарогай. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падсо́бнік, ‑а, м.
Разм. Падсобны рабочы. [Янук:] — Спачатку ідзе адзін падсобнік. Ён раскладвае цэглу.. За ім іду я і раблю кладку .. За мною — другі падсобнік. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)