ана́ліз, -у, м.
1. Метад навуковага даследавання шляхам разгляду асобных састаўных частак чаго-н., уласцівасцей; проціл. сінтэз.
2. Усебаковы разбор, разгляд чаго-н.
А. новага рамана.
3. Вызначэнне саставу рэчыва.
А. крыві.
Хімічны а.
○
Аналіз матэматычны — адзін з раздзелаў вышэйшай матэматыкі.
|| прым. аналіты́чны, -ая, -ае.
А. розум (схільны да аналізу). А. метад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сімфо́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.
1. Вялікі (звычайна з чатырох частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам) музычны твор для аркестра.
Трэцяя с.
Бетховена.
2. перан. Гарманічнае спалучэнне, злучэнне чаго-н.
С. колераў.
|| прым. сімфані́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
С. аркестр (са струннымі, духавымі і ўдарнымі інструментамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абры́вісты, ‑ая, ‑ае.
1. Круты, стромкі. Абрывісты бераг. □ Схіл.. тут быў крутаваты, з абрывістымі кручамі, парослы крывымі маладымі сасонкамі. Быкаў.
2. Які складаецца з незакончаных частак, абрыўкаў чаго‑н.; пазбаўлены сувязі, паслядоўнасці. Абрывістыя думкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгалінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Раздзяліць на некалькі частак, ліній, напрамкаў, якія ідуць ад аднаго пункта ў розныя бакі. Разгалінаваць чыгуначны пуць.
2. перан. Раздзяліць на часткі, аддзелы (установы, арганізацыі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слано́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да слана (у 1 знач.). Слановы хобат. Слановыя біўні.
2. Як адна з частак некаторых заалагічных і батанічных назваў. Слановая чарапаха. Слановая пальма.
•••
Слановая хвароба гл. хвароба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тэмпера́мент ‘тып псіхічнай дзейнасці’ (ТСБМ), тэмпэра́мент ‘тс’ (Некр. і Байк., Пятр.), ст.-бел. тэмпэраментъ ‘тс’ (1616 г., ГСБМ). Са ст.-польск. temperament ‘тс’, якое, у сваю чаргу, з лац. temperament ‘незалежныя суадносіны частак’ (Булыка, Лекс. запазыч., 128).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
манта́ж, ‑у, м.
1. Зборка і ўстаноўка машын, збудаванняў з гатовых частак у адпаведнасці з планамі і чарцяжамі. Галя вельмі любіла ўвесь працэс наладкі лініі — ад мантажу станкоў да наладкі інструментаў на дэталі. Арабей. Сёння .. [Максім Сцяпанавіч] вырашыў пачаць абход з ліцейнага: трэба было праверыць, як ідзе мантаж новых, больш магутных вагранак. Карпаў.
2. Падбор і аб’яднанне асобных частак фільма, літаратурных або музычных твораў у адно цэлае ў мастацкіх і сэнсавых адносінах. // Фільм, літаратурны твор і пад., складзеныя такім чынам. Падрыхтаваць літаратурны мантаж. Фатаграфічны мантаж.
[Фр. montage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
антысе́птыкі, ‑аў; адз. антысептык, ‑у, м.
1. Хімічныя рэчывы, якія выкарыстоўваюцца ў медыцыне для знішчэння мікробаў. Часцей за ўсё ўжываюцца пры лячэнні ран.
2. Сродкі для засцярогі ад гніення драўляных частак будынкаў, шпалаў і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгалінава́цца, ‑нуецца; зак.
1. Даць галіны (пра расліны). Старая хвоя разгалінавалася ў два бакі, тоўстыя лапы вычварна выгнуліся. Лужанін.
2. перан. Раздзяліцца на некалькі частак, ліній, напрамкаў, якія ідуць з аднаго пункта ў розныя бакі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́пар, ‑а, м.
Спец.
1. Прыстасаванне для фіксацыі рухомых частак механізма ў пэўным становішчы. Аўтаматычны стопар. Стопар мікрометра.
2. Прыстасаванне для ўтрымання якарнага ланцуга, троса на судне.
3. Механізм для закрывання клапана ў сталеразліўных каўшах.
[Англ. stopper — корак, затычка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)