агіягра́фія, ‑і, ж.

Від хрысціянскай літаратуры, які складаецца з апісанняў жыцця святых.

[Грэч. hagios — святы і grapho— пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бася́цтва, ‑а, н.

1. Характар жыцця басяка, паводзіны басяка.

2. зб. Басякі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ́рвіш і дэрві́ш, ‑а, м.

Мусульманскі манах, які вядзе аскетычны спосаб жыцця.

[Перс. därvīs — жабрак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пульс прям., перен. пульс, род. пу́льсу м.;

щу́пать пульс ма́цаць пульс;

пульс обще́ственной жи́зни пульс грама́дскага жыцця́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зача́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -ча́ў, -чала́, -ло́; -чні́; -ча́ты; зак., каго (што).

1. Распачаць (разм.).

З. будаўніцтва.

2. Даць пачатак жыцця каму-н. (уст.).

З. дзіця.

|| незак. зачына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саты́ра, -ы, ж.

1. Рэзкая, з’едлівая іронія, высмейванне, развянчанне каго-, чаго-н.

2. Твор мастацтва і літаратуры, дзе высмейваюцца і рэзка асуджаюцца негатыўныя з’явы жыцця.

У сатыры вялікая сіла ачышчэння.

|| прым. сатыры́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сем’яні́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сямейны чалавек.

2. Той, хто мае неабходныя для сямейнага жыцця якасці.

Бачу, што ты будзеш добрым сем’янінам.

|| ж. сем’яні́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

летаргі́я, -і, ж. (спец.).

Несапраўдная смерць, стан нерухомасці, падобны на доўгі сон, з адсутнасцю рэакцый на раздражняльнікі, рэзкім прыгнятаннем усіх прыкмет жыцця, якія можна выявіць пры пільным абследаванні.

|| прым. летаргі́чны, -ая, -ае.

Л. сон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пе́трык, пэ́трік ’божая кароўка сямікрапінкавая, Coccinella’ (З жыцця; Нікан.; асіп., Сл. ПЗБ; ельск., Мат. Гом.; ТС; палес., ЛА, 1). Сюды ж петрачок ’тс’ (докш., ЛА, 1; Шатал., З жыцця, 170). Другасна асэнсаванае ў сувязі з імем апостала Пятра зыходнае бе́дрык ’тс’ (гл.); адпаведнае літ. petrẽlė ’тс’ калькуе мадэль ’маленькі Пётр’ > ’божая кароўка’ (Трубачоў, Этимология–1975, 12).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кандра́тка ў спалучэнні братка‑кандратка ’божая кароўка’ (Шатал., З жыцця), кандрацька ’тс’ (бярэз. Сл. паўзі.-зах.). Ад імя Кандрат.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)