фігурава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак.

1. Быць, знаходзіцца, прысутнічаць дзе-н., прымаючы ўдзел у чым-н.

Ф. на сходзе ў якасці запрошанага.

2. Называцца, упамінацца.

Гэта праблема не фігуравала на з’ездзе.

|| наз. фігурава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перазаяўля́ць

‘паўторна заяўляць што-небудзь і без прамога дапаўнення (пра каго-небудзь, што-небудзь, аб кім-небудзь, чым-небудзь); паўторна падаваць заяўку на ўдзел каго-небудзь у чым-небудзь (перазаяўляць спартсменаў да пачатку матча)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. перазаяўля́ю перазаяўля́ем
2-я ас. перазаяўля́еш перазаяўля́еце
3-я ас. перазаяўля́е перазаяўля́юць
Прошлы час
м. перазаяўля́ў перазаяўля́лі
ж. перазаяўля́ла
н. перазаяўля́ла
Загадны лад
2-я ас. перазаяўля́й перазаяўля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час перазаяўля́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Моцыя ’супрага, праца ў суполку, гульня ў сполку’ (Бяльк.), рус. ёнаўск. (ЛітССР) моция ’ўдзел некалькіх асоб у адной справе, аперацыі’, в моцию ’разам’. Праз польск. mocja з лац. mōtio ’рух, душэўны рух, парыў, эмоцыя’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзе́йны, ‑ая, ‑ае.

Энергічны, актыўны. Прыняць дзейны ўдзел. □ Быў .. [Шашура] чалавекам вельмі дзейным і вялікім выдумшчыкам. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

добраахво́тніцтва, ‑а, н.

Добраахвотнае ўступленне ў армію ў час вайны. // Добраахвотны ўдзел у якім‑н. руху.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэмакра́тыя, -і, ж.

1. Палітычны лад, заснаваны на прызнанні прынцыпаў народаўладства, свабоды і роўнасці грамадзян.

2. Прынцып арганізацыі калектыўнай дзейнасці, пры якім забяспечваецца актыўны і раўнапраўны ўдзел у ёй усіх членаў калектыву.

|| прым. дэмакраты́чны, -ая, -ае.

Д. лад.

Дэмакратычная рэспубліка.

Дэмакратычная партыя.

Дэмакратычныя пераўтварэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чы́нны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн.

1. Дзейсны, актыўны; непасрэдны. Ігнат быў камсамольцам. Ён браў чынны ўдзел ва ўсім камсамольскім жыцці. Лынькоў. Самы чынны ўдзел браў я ў рабоце школьнага літгуртка. Мележ.

2. Прасякнуты важнасцю, саліднасцю. Стараліся быць мужчынамі. Начлег нам здаваўся казкай. І з выглядам самым чынным Насілі вайсковыя каскі. Маркевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спабо́рнік, ‑а, м.

Уст. Чалавек, які прымае ўдзел у спаборніцтве. Спаборнікі не хочуць, каб іхнія машыны прастойвалі лішне на рамонтных канавах. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напрасі́цца, -рашу́ся, -ро́сішся, -ро́сіцца; зак.

1. Просьбамі і намёкамі дабіцца запрашэння на ўдзел у чым-н.

Н. ў госці.

2. на што. Сваімі паводзінамі выклікаць якія-н. адносіны да сябе.

Н. на камплімент.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, з’явіцца.

Напрасілася рашэнне.

|| незак. напро́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карава́йніца, ‑ы, ж.

Разм. Жанчына, якая прымае ўдзел у выпечцы і дзяльбе каравая на вяселлі. Каравайніцы ўнеслі наручніках вялізны, як рэшата, пірог. Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)