азо́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да азоту. Азотная прамысловасць. Азотны завод. // Які мае ў сабе азот. Азотнае ўгнаенне. Азотная кіслага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрмафасфа́т, ‑у, М ‑фаце, м.
Штучнае фосфарнае ўгнаенне, якое атрымліваецца ў выніку спякання або сплаўкі фасфатаў ці апатытаў са шчолачнымі солямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угнаі́ць, угнаю, угноіш, угноіць; зак., што.
Унесці ў глебу ўгнаенне (у 2 знач.), зрабіць угноеным. І гэты кавалак [поля] пусты, але ж яго хоць угнаіць можна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кампо́ст, ‑у, М ‑сце, м.
Арганічнае ўгнаенне, якое атрымліваецца ад змешвання з зямлёй або торфам розных адходаў расліннага, жывёльнага або мінеральнага паходжання. Тарфяны кампост. Закласці гнаявы кампост.
[Англ. compost.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пасе́ў, посе́ў, пасе́вы ’засеянае поле’ (ТСБМ, Выг., ТС; КЭС, лаг.), ’узыходы збажыны’ (Выг.), ’штучнае ўгнаенне’ (Касп.). Укр. посі́в, рус. посе́в, польск. posiew, славен. posèv, серб.-харв. по̀сев, макед. посев, балг. посев. Можна дапусціць прасл. posěvъ, якое да po‑ і sěti > се́яць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падкармі́ць, -кармлю́, -ко́рміш, -ко́рміць; -ко́рмлены; зак.
1. каго (што). Пакарміць дадаткова, узмацніць харчаванне (разм.).
П. хворае дзіця.
П. птушак зімой.
2. што. Унесці (дадатковае ўгнаенне) у глебу (спец.).
П. кукурузу.
|| незак. падко́рмліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. падкармі́цца, -кармлю́ся, -ко́рмішся, -ко́рміцца (да 1 знач.; разм.); незак. падко́рмлівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. падко́рмліванне, -я, н., падко́рмка, -і, ДМ -мцы, ж. і падко́рм, -у, м.
|| прым. падко́рмачны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падко́рмка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. падкарміць (у 1, 2 знач.).
2. Тое, чым падкормліваюць, дадатковы корм для жывёлы або мінеральнае ўгнаенне для раслін. Мінеральная падкормка. □ І зімой і ўлетку зубрам даецца добрая падкормка. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угнае́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. угнойваць — угнаіць.
2. Рэчыва, якое ўносіцца ў глебу для павелічэння ўраджаю. Мінеральныя ўгнаенні. Зялёныя ўгнаенні. □ Штучнае ўгнаенне зааралі ў глебу разам з гноем. Ермаловіч. Калгаснікі спяшаюцца вывезці на поле як мага больш угнаення, пакуль не папсавалася дарога. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тук, ‑у, м.
1. Мінеральнае ўгнаенне. Глебу добра заправілі арганікай, мінеральнымі тукамі, старанна апрацавалі. «Звязда».
2. Растоплены тлушч. Павел, з’еўшы каўбасы і сала, зліў сабе на талерку з патэльні тук і апетытна ма[ча]ў бульбай. Шамякін. Ах, які духмяны тук цячэ на хлеб ад гэтай задымленай смачнай скваркі! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інвента́р, ‑у, м.
1. Сукупнасць прадметаў, прылад, якія складаюць маёмасць прадпрыемства, установы, арганізацыі. Спартыўны інвентар. Школьны інвентар. // Прылады сельскагаспадарчай вытворчасці. Сельгасарцелі дзейна рыхтуюцца да праверкі — ачышчаюць насенне, рамантуюць інвентар, машыны, вывозяць на палі ўгнаенне. Арочка. — Інвентар гатовы: плугі, бароны ўжо адрамантавалі. Васілевіч.
2. Вопіс маёмасці, рэестр. Скласці інвентар.
•••
Жывы інвентар — цяглавая і малочная жывёла.
Мёртвы інвентар — прылады працы, перавозачныя сродкі і іншая маёмасць.
[Лац. inventarium.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)