се́птыма, ‑ы, ж.

У музыцы — сёмая ступень у дыятанічнай гаме. // Інтэрвал паміж першай і сёмай ступенню дыятанічнай гамы.

[Ад лац. septima — сёмая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кві́нта, -ы, ДМ -нце, мн. -ы, -аў, ж.

1. Пятая ступень гамы, а таксама інтэрвал, які ахоплівае пяць ступеней.

2. Самая высокая па тоне струна некаторых струнных інструментаў.

◊

Павесіць нос на квінту (разм., жарт.) — зажурыцца, засумаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэ́цыма, ‑ы, ж.

1. Інтэрвал паміж першай і дзесятай ступенямі дыятанічнай гамы. // Дзесятая ступень дыятанічнай гамы.

2. Страфа з дзесяці радкоў.

[Ад лац. decima — дзесятая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іміта́цыя, -і, ж.

1. гл. імітаваць.

2. Падробка чаго-н. пад што-н., выкананая з матэрыялу-заменніка.

І. сцяны пад мармур.

3. Паўтарэнне музычнага матыву ў другім голасе на які-н. інтэрвал вышэй або ніжэй (спец.).

|| прым. імітацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

но́на, ‑ы, ж.

1. У музыцы — дзевятая ступень дыятанічнага гукарада. // Інтэрвал, які ахоплівае дзевяць ступеней.

2. У вершаскладанні — вершаваная страфа з дзевяці радкоў.

[Ад лац. nonas — дзевятая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акта́ва, -ы, мн. -ы, -та́ў, ж. (спец.).

1. Восьмая ступень гамы, а таксама інтэрвал паміж бліжэйшымі аднайменнымі гукамі рознай вышыні.

2. Вельмі нізкі бас.

3. Васьмірадковая страфа, у якой першыя шэсць радкоў аб’яднаны дзвюма перакрыжаванымі рыфмамі, а два апошнія — сумежнай рыфмай.

|| прым. акта́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыяпазо́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Інтэрвал паміж самым нізкім і самым высокім гукамі пеўчага голасу, мелодыі або музычнага інструмента (спец.).

2. Вобласць, у межах якой ажыццяўляюцца якія-н. вымярэнні (спец.).

Д. радыёчастот.

3. перан. Аб’ём ведаў, інтарэсаў.

Дыяпазон вучонага.

|| прым. дыяпазо́нны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́ма ​1, ‑ы, ж.

Цяжкі хваравіты стан, які характарызуецца стратай прытомнасці і рэзкім парушэннем кровазвароту, дыхання, працэсу абмену.

[Ад грэч. kōma — глыбокі сон.]

ко́ма ​2, ‑ы, ж.

Невялікі (меншы за 1/8 тона) інтэрвал паміж двума гукамі.

[Ад грэч. kómma — адрэзак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэ́рцыя, ‑і, ж.

1. У музыцы — трэцяя ступень ад дадзенай у дыятанічнай гаме. // Інтэрвал, які ахоплівае тры ступені.

2. Друкарскі шрыфт, памер якога роўны 16 пунктам (6 мм), выкарыстоўваецца для набору загалоўкаў.

[Ад лац. tertia — трэцяя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

секу́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ку́нд і -аў, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 1/60 часткі мінуты ў Міжнароднай сістэме адзінак.

2. У матэматыцы: адзінка вымярэння вуглоў, роўная 1/3600 часткі градуса.

3. У музыцы: інтэрвал шырынёй у дзве ступені.

Малая с.

Вялікая с.

◊

Адну секунду! — вельмі нядоўга.

|| прым. секу́ндны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)