маню́ка, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ні́юцы, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -ню́к (разм.).
Той, хто маніць, не кажа праўду; хлус, ілгун.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сабачу́га, ‑і, м.
Разм.
1. Вялікі сабака. Хацелі павесіць ці атруціць, але сабачуга не даваўся. Сабаленка.
2. перан. Груб. Ілгун, манюка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ілжэ́ц ’ілгун’ (Грыг.). Рус. лжец, укр. лжець. Улічваючы адзінкавасць бел. прыкладу, можна меркаваць аб уплыве рус. лжец, утворанага ад ложь (гл. ілжа) суфіксам ‑ец; параўн. ілгун.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мань ’ілгун’ (Мікуц.). Да мані́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Падлыга́ла ’які дапамагае ілгаць’ (Нас.), падлыжнік ’падлізлівы, угодлівы чалавек’ (Чачот). Рус. падлыгала ’ілгун’. Да *падлыгаць < лыгаць. Гл. лыга©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лгун ілгу́н, род. ілгуна́ м., (после гласных) лгун, род. лгуна́ м., хлус, род. хлу́са м., маню́ка, -кі м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Маню́к ’хлус, ілгун’ (лях., Сл. ПЗБ), маню́ка ’тс’ (ТСБМ, Яруш., Сцяшк., Шат., Нар. Гом., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.; глус., докш., Мат. Янк.). Беларускае. Да мані́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
браху́н, ‑а, м.
Разм. пагард. Ілгун, хлус, манюка; паклёпнік, нагаворшчык. [Васіль Ціханавіч:] — Гітлераўцы пішуць, што ўзялі Маскву, Ленінград. Нават да таго, брахуны, дадумаліся, што абвясцілі, каб бралі прапускі, хто хоча ехаць у Маскву... Сіўцоў. // Той, хто любіць вельмі шмат, без меры гаварыць; балбатун, лапатун. З брахні не мруць, ды брахунам веры не даюць. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Муця́р, мутя́р, мутіэр, муцяры́ско ’хлус, ілгун’ (Выг. дыс.; бяроз., Шатал.; пруж., Сл. ПЗБ; драг., Лучыц-Федарэц). Да муці́ць (гл.). Аб суфіксе ‑яр гл. Сцяцко, Афікс. наз., 29–30.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Муцю́н, мутю́н, мутюне́ц, мутюнэ́ско, муту́н ’ілгун, манюка, хлус’ кобр., Сл. Брэс.; пін., Доўн.-Зап., 1; пін., драг., Нар. лекс. і КЭС). Да муці́ць ’падманваць’ (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)