адве́яць, -ве́ю, -ве́еш, -ве́е; -ве́й; -ве́яны; зак., што.

1. Выдаліць веяннем мякіну і пад. са збожжа.

А. шалупінне ад зерня.

2. Кончыць веяць.

|| незак. адве́йваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лузга́ ж. шалупі́нне, -ння ср., луска́, -кі́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аблы́сіць

‘зрабіць лысым каго-небудзь, абадраць шалупінне чаго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. аблы́шу аблы́сім
2-я ас. аблы́сіш аблы́сіце
3-я ас. аблы́сіць аблы́сяць
Прошлы час
м. аблы́сіў аблы́сілі
ж. аблы́сіла
н. аблы́сіла
Загадны лад
2-я ас. аблы́сь аблы́сьце
Дзеепрыслоўе
прош. час аблы́сіўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пералу́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Разгрызаючы шалупінне, з’есці ўсё, многае. Пералускаць усе арэхі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

се́мкавы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае адносіны да семак. Семкавае шалупінне. // Прыгатаваны з семак. Семкавая халва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абі́ркі, ‑рак; адз. няма.

Адкіды чаго‑н., лушпінне, шалупінне і іншыя адходы ад бульбы, пладоў пры падрыхтоўцы іх да яды або пасля перабірання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пералуза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Ачысціць ад шалупін усё, многае. Пералузаць усю фасолю.

2. Разгрызаючы шалупінне, з’есці ўсё, многае. Пералузаць усе гарбузікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

і́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Міжвольна ўтвараць адрывістыя гукі, якія выклікаюцца сутаргавым скарачэннем дыяфрагмы. [Лёнік], відаць, добра перакусіў, аж ікае, страсае са штаноў шалупінне. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пералу́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.

1. Ачысціць ад шалупіння, лузгі ўсё, многае. Пералушчыць увесь гарох.

2. Разгрызаючы шалупінне, з’есці ўсё, многае. Пералушчыць усе гарбузікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жаро́нкі ’канаплянае шалупінне’ (Касп.). Рус. смал. жаро́нцы ’прылада для абдзіркі канапель’. З тым жа коранем, што жарон (гл.). Трэба ўлічыць, што жерновать у пск. гаворках азначае ’здзіраць шалупінне з грэчкі’; шалупінне ўзнікае пры апрацоўцы на жорнах, жаронках, але хутчэй семантычны ход не ад прылады да прадукту, а ад працэсу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)