ча́ўкаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць пры жаванні, ядзе характэрныя гукі губамі і языком; есці, прыцмокваючы.

2. Утвараць гукі, характэрныя для хадзьбы па гразі; чвякаць.

Гразь чаўкала пад ботамі.

|| наз. ча́ўканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зашмя́каць

‘пачаць шмякаць - стукаць, утвараючы глухі гук, чмякаць, чвякаць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зашмя́каю зашмя́каем
2-я ас. зашмя́каеш зашмя́каеце
3-я ас. зашмя́кае зашмя́каюць
Прошлы час
м. зашмя́каў зашмя́калі
ж. зашмя́кала
н. зашмя́кала
Загадны лад
2-я ас. зашмя́кай зашмя́кайце
Дзеепрыслоўе
прош. час зашмя́каўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

◎ Наша́ўкацца экспр. ’наесціся’ (Сл. ПЗБ). Ад ша́ўкаць ’чвякаць, есці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чма́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Абл. Чвякаць. Пятрусь голасна чмакаў, перакідаючы на бяззубых дзёснах гарачую бульбу, хлюпаў капустай і ўсё гаварыў, гаварыў... Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чвя́канне ср., разг.

1. ча́вканье;

2. шлёпанье;

1, 2 см. чвя́каць 1, 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Ку́цаць ’доўга перажоўваць што-небудзь’ (Сл. паўн.-зах.), ’пэцкаць, камячыць’ (Нар. сл.). Гукапераймальнае тыпу чвякаць, чмякаць. Параўн. коўчаць (гл.) ’мяць, жаваць’, коўць (гл.) ’глыток’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чвя́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Аднакр. да чвякаць (у 1, 3 і 4 знач.).

2. Ударыць чым‑н., кінуць, утварыўшы глухі, мяккі гук. Глушак штосілы чвякнуў пастол пад лаўку. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чмя́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і чвякаць. Спрытна падбіраючы пачастунак, .. [лось] моцна чмякаў і, відаць, ад задавальнення ківаў сваімі прыгожымі, расхіленымі на бакі лапатападобнымі рагамі. Ляўданскі. Зямля набракла, боты чмякалі па гразі. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлюпаць, хлюпатаць, чвякаць, чмякаць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

чвя́канне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. чвякаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Зрэдку чулася невыразнае мармытанне, соннае чвяканне губамі. Крапіва. Здалёку пачулася нейкае няроўнае чвяканне, быццам нехта цяжкі і нязграбны прабіраецца па багністай і гразкай глебе. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)