зацві́гваць

‘чахнуць, станавіцца чэзлым’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зацві́гваю зацві́гваем
2-я ас. зацві́гваеш зацві́гваеце
3-я ас. зацві́гвае зацві́гваюць
Прошлы час
м. зацві́гваў зацві́гвалі
ж. зацві́гвала
н. зацві́гвала
Дзеепрыслоўе
цяп. час зацві́гваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

хире́ть несов., разг.

1. марне́ць, ча́хнуць, чаўрэ́ць;

2. перен. занепада́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

иста́ивать несов.

1. (таять) растава́ць;

2. перен. (худеть, слабеть) марне́ць, ча́хнуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Ні́дбіць ’знемагаць, чахнуць’ (Нас.). Няясна; відаць, звязана з ныдзіць ’маркоціцца, ныць; знемагаць, чахнуць’ (ТС), магчыма, ад *ныдзьба ’маркота’ і пад. Гл. таксама ныдвіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прыча́хнуць ’падсохнуць’ (ПСл). Гл. чахнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Прача́хці, проча́хці ’прасохнуць, падсохнуць’ (ТС). Гл. чахнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

га́снуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не; незак.

1. Пераставаць гарэць, свяціць; тухнуць.

Свечка гасне.

2. перан. Слабець, чахнуць, знікаць.

Чалавек гасне ўвачавідкі.

Надзеі г.

|| зак. зага́снуць, -ну, -неш, -не; зага́с, -сла, -ні; пага́снуць, -ну, -неш, -не; пага́с, -сла; -ні і зга́снуць, -ну, -неш, -не; згас, -сла; -ні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ача́хнуць (БРС, докш., Янк. Мат., КЭС, лаг.), ’змізарнець, пагоршаць’ (Сцяшк.). Ад ча́хнуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Перачаўра́ць ’выздаравець, пераадолець хваробу’ (Сцяшк. Сл.), ваўк. перачаўраць ’перахварэць’. Да пера- і чаўрэць ’чахнуць, чэзнуць, марнець, занепадаць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спусце́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які стаў пустым; апусцелы. У раскулачаны спусцелы дом Прыйшоў Андрэй да кінутай дзяўчыны. З. Астапенка. Чахнуць спусцелым гнёздам Пахмурай парой асенняй. Грачанікаў. // перан. Які страціў маральныя сілы, адчувае душэўную пустату. Доўга ляжала [Ганна] без слёз, ціхая, стомленая, спусцелая. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)